Τετάρτη 13 Απριλίου 2011

Κωνσταντίνος Δεμερτζής


Κωνσταντίνος Δεμερτζής

Ο Κωνσταντίνος Δεμερτζής γεννήθηκε το 1876 και πέθανε στις 13 Απριλίου 1936, ήταν Καθηγητής της Νομικής, πολιτικός, αρχηγός κόμματος και πρωθυπουργός της Ελλάδας.

Βιογραφικά στοιχεία

Γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο των Αθηνών και αναγορεύτηκε διδάκτωρ το 1896. Στη συνέχεια μετέβη στο Μόναχο όπου και παρέμεινε επί μια τριετία. Επιστρέφοντας στην Αθήνα ξεκίνησε τη δικηγορία με επιτυχία. Το 1904 έγινε υφηγητής του Ρωμαϊκού δικαίου διδάσκοντας επί τετραετία. Το 1910 πρωτοεκλέχθηκε βουλευτής Αττικοβοιωτίας με το κόμμα των Φιλελευθέρων στις εκλογές της Β' Αναθεωρητικής Βουλής (28-11-1910), συμβάλλοντας τα μέγιστα λόγω των γνώσεών του στην αναθεώρηση του Συντάγματος το 1911.

Κατέχοντας πολύ καλά τα του δικαστικού σώματος τάχθηκε υπέρ της αναστολής της ισοβιότητας των Δικαστών θεωρώντας πως μόνο έτσι θα αναστηλωνόταν και θα αναδημιουργούταν ο Άρειος Πάγος.

Στις επόμενες εκλογές στις 11 Μαρτίου 1912 εκλέχθηκε επίσης βουλευτής και το 1913 διαδέχθηκε τον Ν. Στράτο στο Υπουργείο των Ναυτικών όπου και παρέμεινε για ένα περίπου έτος. Υπουργός όμως των Ναυτικών έγινε επίσης και δεύτερη φορά επί κυβερνήσεως Αλ. Ζαΐμη το 1917.

Το 1924 μαζί με άλλους δημιούργησε το "Ενωτικό Προοδευτικό Κόμμα" στο οποίο και ανακηρύχθηκε αρχηγός του πλην όμως η ζωή του κόμματος αυτού ήταν βραχύτατη. Μετά τη παραίτηση του Παύλου Κουντουριώτη υποδείχθηκε τον Μάρτιο του 1926, σχεδόν απ΄ όλα τα τότε κόμματα, ως κοινός υποψήφιος για τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας, πλην όμως δεν κατέβηκε στον εκλογικό αγώνα μετά την αποχή των κομμάτων. Έτσι στις εκλογές στις 7 Νοεμβρίου του 1926 εκλέχθηκε βουλευτής Αθηνών.

Το 1928 έγινε καθηγητής οικογενειακού δικαίου στην νομική σχολή των Αθηνών. Απ΄ αυτό το έτος και μέχρι το 1935 παρέμεινε μακρά από κάθε ανάμιξη με τη πολιτική περιοριζόμενος στα πανεπιστημιακά του καθήκοντα.

Το 1935 μετά τη παλινόρθωση της Βασιλείας στην Ελλάδα ο Κωνσταντίνος Δεμερτζής ως ευρισκόμενος πλέον υπεράνω των πολιτικών κομμάτων της εποχής κλήθηκε από τον Βασιλέα Γεώργιο Β΄ όπως αναλάβει Πρωθυπουργός και σχηματίσει "άχρουν κυβέρνηση" διαδεχόμενος τον Γεώργιο Κονδύλη. Έτσι στις 30 Νοεμβρίου του 1935 ορκίσθηκε Πρόεδρος της Κυβέρνησης κρατώντας για τον εαυτόν του το Υπουργείο των Εξωτερικών. Κύριο έργο της Κυβέρνησης εκείνης ήταν η διενέργεια εκλογών οι οποίες και έγιναν στις 26 Ιανουαρίου του 1936 με αποδεδειγμένη παραδειγματική τάξη. Την επομένη των εκλογών ο Κ. Δεμερτζής έθεσε τη παραίτησή του στη διάθεση του Βασιλέως, πλην όμως επειδή όλες οι προσπάθειες συνεννοήσεων που έγιναν με τους πολιτικούς αρχηγούς για σχηματισμό κυβέρνησης απέτυχαν σύμφωνα με το τότε σύνταγμα ο Βασιλεύς κατέφυγε και πάλι στον Δεμερτζή προκειμένου να σχηματίσει κυβέρνηση και στη συνέχεια να κριθεί για λήψη ψήφου εμπιστοσύνης. Δυστυχώς όμως δεν πρόλαβε. Το πρωί της 13ης Απριλίου 1936 ο Κωνσταντίνος Δεμερτζής άφησε τη τελευταία του πνοή μετά από ανακοπή καρδιάς. Τη θέση του ανέλαβε ο μέχρι τότε αντιπρόεδρος του κόμματός του και στη κυβέρνησή του Ιωάννης Μεταξάς.

Γενικά ο Κωνσταντίνος Δεμετρτζής υπήρξε μια εξέχουσα πανεπιστημιακή και πολιτική φυσιογνωμία, εξαιρετικός τίμιος, ειλικρινής και ευφυέστατος πολιτικός αλλά και βαθύς γνώστης της νομικής επιστήμης. Δημοσίευσε πολλά άρθρα οικονομικού περιεχομένου και σχετικά με το κληρονομικό δίκαιο των Ρωμαίων και του γερμανικού κώδικα (1904). Αυτή ιδιαίτερα η μελέτη του χάρισε την υφηγεσία του στο Πανεπιστήμιο. Το 1913 δημοσίευσε το δίτομο έργο του "Επί των Οικονομικών του Κράτους" καθώς και "Περί ευθύνης του Κράτους εκ των παρανόμων πράξεων και παραλείψεων των υπαλλήλων του" που ήταν πρωτοποριακό για την εποχή του. Αυτά υπήρξαν το έναυσμα της δημιουργίας στη συνέχεια του Αστικού Κώδικα όπου ο Δεμερτζής ορίσθηκε πρόεδρος της επιτροπής της μελέτης του.

Ανεξάρτητα όμως των παραπάνω ο Κ. Δεμερτζής ασχολήθηκε επίσης και με τη δημοσιογραφία, υπόψη ότι η εφημερίδα που εκδιδόταν τότε με τον τίτλο "Ημερήσιος Τηλέγραφος" ήταν δική του.

De Siris