Νέα Δημοκρατία
Η Νέα Δημοκρατία είναι συντηρητικό φιλελεύθερο πολιτικό κόμμα, ένα από τα δύο κυρίαρχα κόμματα στο πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας μετά την μεταπολίτευση. Ιδρύθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1974 από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ενώ πρόεδρος του κόμματος είναι ο Αντώνιος Σαμαράς.
Η Νέα Δημοκρατία υπηρέτησε ως Κυβέρνηση της Ελλάδας το 1977 έως το 1980 με πρωθυπουργό τον ιδρυτή της Κωνσταντίνο Καραμανλή και μέχρι τις εκλογές του 1981 με τον Γεώργιο Ράλλη, από το 1990 μέχρι το 1993 με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, από το 2004 μέχρι το 2009 με πρωθυπουργό τον Κώστα Καραμανλή και μετά την ήττα της στις βουλευτικές εκλογές του 2009 κατέχει τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Βουλή των Ελλήνων όπου εκπροσωπείται από 86 βουλευτές. Η Νέα Δημοκρατία είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και εκπροσωπείται με 7 βουλευτές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ιστορία
Στις 4 Οκτωβρίου του 1974, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ίδρυσε τη Νέα Δημοκρατία, στην ιδρυτική διακήρυξη της οποίας αναφέρονταν μεταξύ άλλων:
"Η Νέα Δημοκρατία είναι η πολιτική παράταξη που ταυτίζει το έθνος με το λαό, την πατρίδα με τους ανθρώπους της, την πολιτεία με τους πολίτες της, την εθνική ανεξαρτησία με τη λαϊκή κυριαρχία, την πρόοδο με το κοινό αγαθό, την πολιτική ελευθερία με την έννομη τάξη και την κοινωνική δικαιοσύνη."
Πρώτη περίοδος διακυβέρνησης
Στις βουλευτικές εκλογές του 1974, τις πρώτες μετά την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών, η Νέα Δημοκρατία με πρόεδρο τον ιδρυτή της, κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία των ψήφων λαμβάνοντας ποσοστό 54,37%, το υψηλότερο που έχει καταγραφεί σε βουλευτικές εκλογές, και εξασφάλισε 220 έδρες στην Βουλή. Ο πρωταρχικός στόχος της Νέας Δημοκρατίας ως Κυβέρνηση, ήταν η ένταξη της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ, προκάτοχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με σκοπό την επιτάχυνση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της χώρας, καθώς και την ενίσχυση της ασφάλειάς της από εξωτερικούς κινδύνους, ενώ προτεραιότητα αποτέλεσε και η συμμετοχή της χώρας σε υπερεθνικούς οργανισμούς. Επίσης, τον Δεκέμβριο του 1974, η Κυβέρνηση έλυσε οριστικά το πολιτειακό ζήτημα της χώρας, διεξάγοντας δημοψήφισμα με το οποίο καταργήθηκε η Βασιλεία και εγκαθιδρύθηκε η Αβασίλευτη Δημοκρατία.
Το 1977, η Νέα Δημοκρατία προχωρεί στην εσωτερική της οργάνωση, με κορυφαία διαδικασία το Προσυνέδριο της Χαλκιδικής τον Απρίλιο του έτους αυτού, όπου συζητήθηκαν προτάσεις για το καταστατικό και τους κανονισμούς λειτουργίας των κομματικών οργανώσεών της. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής τόνισε:
"Τα κόμματα για να εκπληρώσουν την αποστολή τους πρέπει: Πρώτον, να έχουν σαφή ιδεολογία και σταθερό προσανατολισμό. Δεύτερον, να κατέχονται από υψηλό αίσθημα ευθύνης. Τρίτον, να είναι δημοκρατικά οργανωμένα."
Δεύτερη περίοδος διακυβέρνησης
Στις βουλευτικές εκλογές του 1977, που διεξήχθησαν στις 20 Νοεμβρίου 1977, η Νέα Δημοκρατία κέρδισε ξανά εύκολα, με ποσοστό 41,84% και 172 έδρες στο Κοινοβούλιο, σχηματίζοντας την δεύτερη Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Τον Απρίλιο του 1979, συγκλήθηκε το Α' Συνέδριο του κόμματος στην Χαλκιδική, όπου εγκρίθηκαν ομόφωνα οι ιδεολογικές αρχές της Νέας Δημοκρατίας τις οποίες είχε εισηγηθεί ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Σύμφωνα με αυτές, η ιδεολογία του κόμματος, γνωστή ως ριζοσπαστικός φιλελευθερισμός, αναγνωρίζει την ελευθερία της αγοράς με τη ρυθμιστική παρέμβαση του κράτους για χάρη της κοινωνικής δικαιοσύνης. Επίσης εγκρίθηκε το καταστατικό και οι κανονισμοί λειτουργίας των κομματικών οργανώσεων. Αυτό ήταν το πρώτο συνέδριο ελληνικού κόμματος, του οποίου οι σύνεδροι ήταν αιρετοί από τα μέλη.
Τον Μάιο του ίδιου έτους, ο μεγάλος στόχος της Κυβέρνησης έγινε πραγματικότητα. Τότε έγινε δεκτή η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ χάρη στις προσπάθειες του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, μια εξέλιξη-σταθμός στην νεότερη ιστορία της χώρας. Η συνθήκη ένταξης υπογράφηκε στο Ζάππειο από τον Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή και από τον Υπουργό Εξωτερικών Γεώργιο Ράλλη, παρουσία όλων των Ευρωπαίων ηγετών, ενώ χαρακτηριστική ήταν η απουσία της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, δηλαδή του ΠΑΣΟΚ και του αρχηγού του, Ανδρέα Παπανδρέου.
Τον Μάιο του 1980, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, εκλέγεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ενώ πρόεδρος του κόμματος εκλέγεται ο Γεώργιος Ράλλης, ο οποίος αναλαμβάνει και χρέη Πρωθυπουργού. Τον Ιούνιο του 1981, συγκαλείται έκτακτο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας ενόψει των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών.
Περίοδος 1981-1989 ως Αξιωματική Αντιπολίτευση
Στις βουλευτικές εκλογές του 1981, που διεξήχθησαν στις 18 Οκτωβρίου, η Νέα Δημοκρατία ηττάται για πρώτη φορά, συγκεντρώνοντας το χαμηλότερο ποσοστό της ιστορίας της (35,86%) και καταλαμβάνοντας 115 έδρες στην Βουλή, αναδεικνυόμενη έτσι σε Αξιωματική Αντιπολίτευση. Την ίδια μέρα διεξήχθησαν και οι ευρωεκλογές του 1981, όπου και εκεί η Νέα Δημοκρατία ηττήθηκε λαμβάνοντας ποσοστό 31,34%, κερδίζοντας 8 από τις 24 έδρες της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Μετά από αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα, τον Δεκέμβριο, ο Γεώργιος Ράλλης θέτει θέμα εμπιστοσύνης προς το πρόσωπό του στην κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος και καταψηφίζεται. Νέος πρόεδρος αναλαμβάνει ο Ευάγγελος Αβέρωφ.
Στις ευρωεκλογές του 1984, στις 17 Ιουνίου, η Νέα Δημοκρατία ηττάται, αυξάνοντας όμως το ποσοστό της σε 38,05% και παίρνοντας 9 από τις 24 ελληνικές έδρες στο Ευρωκοινοβούλιο. Παρόλα αυτά, τον Αύγουστο του ίδιου έτους, ο Ευάγγελος Αβέρωφ με επιστολή του προς την κοινοβουλευτική ομάδα, παραιτείται από πρόεδρος του κόμματος και την 1η Σεπτεμβρίου, εκλέγεται στο αξίωμα αυτό ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης.
Στις 2 Ιουνίου 1985, στις βουλευτικές εκλογές, η Νέα Δημοκρατία ανεβάζει το ποσοστό της στο 40,85%, ηττάται όμως ξανά και παίρνει 126 έδρες, παραμένοντας στην θέση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, ο Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος μαζί με εννέα ακόμα βουλευτές αποχωρούν για να ιδρύσουν δικό τους κόμμα. Τον Φεβρουάριο του 1986, συγκαλείται στη Θεσσαλονίκη το Β' Συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας, όπου αποφασίζεται να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις φιλελεύθερες ιδέες, εμπλουτίζοντας τις ιδεολογικές αρχές του κόμματος, ενώ κρίνεται απαραίτητο να πραγματοποιηθούν καταστατικές αλλαγές καθώς και αλλαγές των κανονισμών λειτουργίας των κομματικών οργανώσεων.
Μέσα σε αυτή τη δύσκολη περίοδο για το κόμμα, τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας αποφασίζουν να πολιτικοποιήσουν έντονα τις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές του 1986, κερδίζοντας τους τρεις μεγαλύτερους δήμους της χώρας, τους δήμους Αθηναίων, Πειραιώς και Θεσσαλονίκης. Επίσης τρία χρόνια αργότερα, στις 15 Ιουνίου 1989, κερδίζουν και τις ευρωεκλογές του 1989, με ποσοστό 40,45% και 10 από τις 24 έδρες.
Περίοδος 1989-1993 ως Κυβέρνηση
Στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου και του Νοεμβρίου του 1989, η Νέα Δημοκρατία, με πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, παρά το γεγονός ότι συγκεντρώνει μεγάλα ποσοστά, της τάξεως του 44,3% και 46,2% αντίστοιχα, λόγω του εκλογικού νόμου δεν καταφέρνει να σχηματίσει αυτοδύναμη Κυβέρνηση, με αποτέλεσμα της Κυβέρνηση Συνεργασίας με τον Συνασπισμό στην πρώτη περίπτωση, και την Οικουμενική Κυβέρνηση στην δεύτερη.
Παρόλα αυτά, στις βουλευτικές εκλογές του 1990, επιτυγχάνοντας το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό της ιστορίας (46,9%), το κόμμα λόγω της ιδιομορφίας του εκλογικού νόμου, λαμβάνει μόλις 150 έδρες στην Βουλή, σχηματίζοντας μια αυτοδύναμη αλλά ασταθή Κυβέρνηση.
Περίοδος 1993-2004 ως Αξιωματική Αντιπολίτευση
Τον Ιούνιο του 1993, ο Αντώνης Σαμαράς αποχωρεί από τη Νέα Δημοκρατία παίρνοντας μαζί του και κάποιους βουλευτές, με αποτέλεσμα να "πέσει" η Κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Έτσι προκηρύσσονται πρόωρες εκλογές για τις 10 Οκτωβρίου, όπου η φιλελεύθερη παράταξη ηττήθηκε με ποσοστό 39,3% και επανέρχεται στη θέση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Αμέσως μετά ο Μητσοτάκης παραιτείται από πρόεδρος του κόμματος και στην θέση του εκλέγεται ο Μιλτιάδης Έβερτ.
Από 22 - 24 Απριλίου 1994, συνέρχεται το Γ' Συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας στην Χαλκιδική με συμμετοχή 1.300 συνέδρων, όπου εγκρίνεται το νέο καταστατικό του κόμματος, το νέο πλαίσιο του κυβερνητικού προγράμματος και επιβεβαιώνονται οι ιδεολογικές αρχές του κόμματος.
Στις ευρωεκλογές του 1994, που διεξήχθησαν στις 12 Ιουνίου, το κόμμα βγαίνει δεύτερο με ποσοστό 32,63% και 9 από τις 25 έδρες, ενώ στις δημοτικές και νομαρχιακές του ίδιου έτους κερδίζει τους δύο από τους τρεις μεγάλους δήμους, την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη, εκλέγοντας ταυτόχρονα και δώδεκα νομάρχες.
Το 1996, προκηρύσσονται πρόωρες εκλογές για τις 22 Σεπτεμβρίου 1996, όπου η Νέα Δημοκρατία αναδεικνύεται δεύτερη, συγκεντρώνοντας 38,12% και 108 έδρες. Αυτό οδηγεί τον πρόεδρο Μιλτιάδη Έβερτ σε παραίτηση και την κίνηση διαδικασίας για εκλογή νέου προέδρου, όπου ο Έβερτ υπερισχύει του Γιώργου Σουφλιά.
Την 1η και 2α Μαρτίου του 1997, διεξάγεται το Δ' Συνέδριο του κόμματος στην Αθήνα, με θέμα την ψήφιση νέου καταστατικού και προγράμματος, καθώς και την εκλογή προέδρου από διευρυμένο εκλεκτορικό σώμα. Στις 21 Μαρτίου, γίνεται η πρώτη ψηφοφορία, όπου ο Κώστας Καραμανλής συγκεντρώνει ποσοστό 40,73%, ο Γιώργος Σουφλιάς 30,52%, ο Μιλτιάδης Έβερτ 25,34% και ο Βύρων Πολύδωρας 3,4%. Στην δεύτερη ψηφοφορία ο Καραμανλής εκλέγεται πρόεδρος με 69,16%, έναντι 30,84% του Σουφλιά.
Τον Οκτώβριο του 1998 στις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, υποψήφιοι υποστηριζόμενοι από τη Νέα Δημοκρατία κερδίζουν τους τρεις μεγάλους δήμους ενώ εκλέγει 27 νομάρχες, ενώ στις 9 Απριλίου 2000, στις βουλευτικές εκλογές, έρχεται δεύτερη με ποσοστό 42,74% και 125 έδρες.
Το Ε' Συνέδριο συνέρχεται τον Μάρτιο του 2001 όπου συζητούνται θέματα αρχών και θέσεων και αποφασίζονται οργανωτικές αλλαγές. Στις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές του 2002, η Νέα Δημοκρατία κερδίζει ξανά τους τρεις μεγαλύτερους δήμους καθώς και 30 νομαρχίες.
Περίοδος 2004-2009: Κυβερνήσεις Κώστα Καραμανλή
Στις βουλευτικές εκλογές της 7ης Μαρτίου του 2004, το κόμμα έλαβε το 45,36% των ψήφων, κατέλαβε την πλειοψηφία στη Βουλή με 165 έδρες και ανέδειξε Κυβέρνηση. Στις 13 Ιουνίου του ίδιου έτους, διεξάγονται οι ευρωεκλογές, όπου η Νέα Δημοκρατία κερδίζει με μεγάλη διαφορά, συγκεντρώνοντας 43,01% και 11 από τις 25 έδρες, ενώ τον επόμενο μήνα διεξάγεται το ΣΤ' Συνέδριο του κόμματος με την συμμετοχή 4.500 συνέδρων.
Στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, στις 16 Σεπτεμβρίου του 2007, η Νέα Δημοκρατία παραμένει Κυβέρνηση, κερδίζοντας με 41,84% και 152 έδρες. Στις Ευρωεκλογές 2009 έλαβε ποσοστό 32,29% και 8 έδρες στο Ευρωκοινοβούλιο.
Στις βουλευτικές εκλογές του 2009 χάνει την εξουσία από το ΠΑΣΟΚ, καταλαμβάνοντας τη δεύτερη θέση με ποσοστό 33,48% και 91 έδρες. Το ποσοστό αυτό αποτέλεσε ιστορικό χαμηλό για τη Νέα Δημοκρατία, γεγονός που οδήγησε σε παραίτηση τον πρόεδρο του κόμματος, με παράλληλη προκήρυξη έκτακτου συνεδρίου για την εκλογή νέου αρχηγού.
Εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη ηγεσίας
Οι πρώτες εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη νέας ηγεσίας έγιναν το 1980, μετά τη μεταπήδηση του ιδρυτή του κόμματος Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Μετά την ήττα στις εκλογές του 1985, ο τότε πρόεδρος Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης ως μοναδικός υποψήφιος, με μόνο αντίπαλο τα λευκά και άκυρα ψηφοδέλτια. Ως τότε, την ευθύνη ανάδειξης της νέας ηγεσίας είχε η κοινοβουλευτική ομάδα της Νέας Δημοκρατίας.
Το 1993 και 1996 (εκλογή και επανεκλογή Μιλτιάδη Έβερτ) υπήρξε ειδικό σώμα εκλεκτόρων αποτελούμενο από βουλευτές, ευρωβουλευτές και εκπροσώπους της βάσης του κόμματος, ενώ στην εκλογική διαδικασία του 1997 υπήρξε ένα πιο διευρυμένο εκλεκτορικό σώμα συνέδρων, όπου για πρώτη φορά χρειάστηκε επαναληπτική ψηφοφορία καθώς κανένας υποψήφιος δεν συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία στον πρώτο γύρο.
Ανάδειξη από τη βάση
Μετά την ήττα της ΝΔ στις 4/10/2009 και την παραίτηση του τότε προέδρου της ΝΔ Κώστα Καραμανλή, όπως όριζε το καταστατικό, δρομολογήθηκαν οι διαδικασίες για την πραγματοποίηση Εκτάκτου Συνεδρίου στις 7/11/2009 και ανάδειξη νέου προέδρου από το σώμα των συνέδρων. Στις διεργασίες για το Έκτακτο Συνέδριο, τέθηκε θέμα παραμονής του Κώστα Καραμανλή στο αξίωμα του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας μέχρι την εκλογή νέου προέδρου παρά το ότι είχε ανακοινώσει πως θα αποχωρούσε από την προεδρία του κόμματος μετά την ολοκλήρωση του Συνεδρίου. Ο Κώστας Καραμανλής τελικά αποφάσισε να παραμείνει επικεφαλής της Νέας Δημοκρατίας έως ότου ανεδεικνύετο νέος πρόεδρος. Στο διήμερο Έκτακτο Συνέδριο αποφασίστηκε η τροποποίηση του Καταστατικού αναφορικά με τη σύνθεση του εκλεκτορικού σώματος και της διαδικασίας εκλογής του νέου προέδρου από τα μέλη του κόμματος. Στις εσωκομματικές εκλογές που έγιναν στις 29/11/2009 ψήφισαν περίπου 800.000 μέλη, αριθμός πρωτοφανής για τα μέχρι τότε δεδομένα. Τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας ανέδειξαν νικητή από την πρώτη αναμέτρηση τον Αντώνη Σαμαρά με 50,06%, δεύτερη την Ντόρα Μπακογιάννη με 39,72% και τον Παναγιώτη Ψωμιάδη τρίτο με 10,22%.
Νεολαία του κόμματος
Η Οργάνωση Νέων Νέας Δημοκρατίας (ΟΝΝΕΔ) είναι η οργάνωση νεολαίας της Νέας Δημοκρατίας και ιδρύθηκε στις 17 Οκτωβρίου 1974 από νεαρά άτομα προσκείμενα στην Νέα Δημοκρατία.
Φοιτητική παράταξη
Η Δημοκρατική Ανανεωτική Πρωτοπορία - Νέα Δημοκρατική Φοιτητική Κίνηση (ΔΑΠ-ΝΔΦΚ) είναι η φοιτητική και σπουδαστική πολιτική παράταξη που πρόσκειται ιδεολογικά στη Νέα Δημοκρατία και ιδρύθηκε το 1976.
Θέση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Η Νέα Δημοκρατία είναι μέλος του ΕΛΚ - ΕΔ (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα - Ενωμένοι Δημοκράτες, Αγγλικά: EPP - ED), στο οποίο ο Κώστας Καραμανλής διετέλεσε μέχρι και το 2006 Αντιπρόεδρος.
De Siris