Πέμπτη 21 Ιουλίου 2011

Επιχείρηση Νίκη

Επιχείρηση Νίκη

Επιχείρηση Νίκη είναι η κωδική ονομασία που δόθηκε σε μυστική στρατιωτική αποστολή της Ελλάδος την 21η προς 22α Ιουλίου 1974 προς την Κύπρο με σκοπό την αερομεταφορά καταδρομέων στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας . Η αποστολή ήταν ανεπιτυχής και χαρακτηρίσθηκε από τον διεθνή τύπο ως " αποστολή αυτοκτονίας ".

Προετοιμασία - σχεδιασμός - εκτέλεση της αποστολής

Μετά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 , η άμυνα της Κύπρου ήταν σε δύσκολη θέση , όσες κινήσεις έγιναν για την αποτροπή της εισβολής είχαν αρνητική εξέλιξη . Η πολιτική αστάθεια στην Ελλάδα παρουσιάζε σημάδια διάλυσης στην στρατιωτική ηγεσία και ήδη είχε χαθεί πολύτιμος χρόνος . Παρ' όλα αυτά οι στρατιωτικές δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ και της Εθνικής Φρουράς Κύπρου είχαν περιορίσει τα αρχικά σχέδια του Τουρκικού στρατού . Την 21η Ιούλιου του 1974 , αποφασίσθηκε στρατιωτική επιχείρηση ενίσχυσης της άμυνας του αεροδρομίου της Λευκωσίας με την κωδική ονομασία " ΝΙΚΗ " . Το σχέδιο της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταφορά και απόβαση καταδρομέων με αεροσκάφη της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας .

Η προετοιμασία έγινε στην αεροπορική βάση της Σούδας στην Κρήτη και περιλάμβανε :

20 αεροσκάφη Nord 2501D Noratlas
10 αεροσκάφη C-47 Dakota

Όλα τα αεροσκάφη ανήκαν στην 354η Μοίρα Μεταφορών" Πήγασος " . Αυτά τα αεροσκάφη θα μετέφεραν και θα αποβίβαζαν στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας την Α' Μοίρα Καταδρομών με τον πλήρη οπλισμό της αποτελούμενη από 318 άνδρες.

Ο σχεδιασμός της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταφορά της Α' Μοίρας καταδρομέων κατά την διάρκεια της νύχτας - σε απόλυτη σιγή ασυρμάτου - πτήση σε χαμηλό ύψος - χωρίς συνοδεία μαχητικών - προσγείωση - αποβίβαση καταδρομέων - επιστροφή στην Σούδα .

Την 21η Ιουλίου και ώρα 22:35 η αποστολή ξεκίνησε με χρονικό περιορισμό μέχρι τα μεσάνυκτα . Μόνο όμως τα 15 αεροσκάφη Noratlas[9] από τα 20 κατάφεραν να απογειωθούν στο χρονικό περιθώριο το οποίο προέβλεπε το σχέδιο , με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα αεροσκάφη ( 5 Noratlas και 10 C-47 ) να παραμείνουν στο αεροδρόμιο της Σούδας . Κατά την διάρκεια της πτήσης και χωρίς φώτα πορείας για την αποφυγή εντοπισμού 2 από τα αεροσκάφη παρουσίασαν βλάβη με αποτέλεσμα την επιστροφή του ενός στην Κρήτη και την προσγείωση του δευτέρου "ΝΙΚΗ 13" στην Ρόδο . Η προσγειώσεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας ξεκίνησαν στις 02:00 της 22ας Ιουλίου . Το "ΝΙΚΗ 1" ακούμπησε το διάδρομο της Λευκωσίας στις 01:55, το "ΝΙΚΗ 2" έπιασε στις 01:52. Όμως από εδώ και πέρα ξεκινάει η τραγωδία της αποστολής , λόγω καθυστέρησης του ΑΕΔ να ενημερώσει το ΓΕΕΦ και τα αντιαεροπορικά στοιχεία αποτελούμενα από τις 185η και 184η Μοίρες αντιαεροπορικών πολυβόλων και τα οποία φύλαγαν την περιοχή , δεν ενημερώθηκαν με αποτέλεσμα να θεωρήσουν ότι τα αεροσκάφη τα οποία πέταγαν ήταν εχθρικά .

Αμέσως άρχισαν έντονα αντιαεροπορικά πυρά τα οποία είχαν σαν αποτέλεσμα , το "ΝΙΚΗ 4" το οποίο βρισκόταν στο στάδιο προσγείωσης , να αρπάξει φωτιά και να συντριβή λίγα χιλιόμετρα από τον διάδρομο προσγείωσης . Το "ΝΙΚΗ 6" εβλήθη σε πολλαπλά σημεία της ατράκτου και σχεδόν χωρίς μηχανές και χάρη στις προσπάθειες των πιλότων να καταφέρει να προσγειωθεί .

Τα υπόλοιπα αεροσκάφη κατάφεραν και αυτά να προσγειωθούν με λιγότερες ζημιές . Μετά το "ΝΙΚΗ 2" προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 3" το οποίο λόγω βλάβης στον έναν κινητήρα έφυγε από το ίχνος πτήσης του "ΝΙΚΗ 4" που καταρρίφθηκε και έφτασε στην τελική μετά την κατάρριψη του "ΝΙΚΗ 4". Όλα τα πληρώματα μετά έβλεπαν κάποια φωτιά στο Λόφο της Μακεδονίτισσας και εκ των υστέρων έμαθαν ότι πρόκειται για το αφος αυτό. Τελευταίο προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 15" το οποίο και είχε απογειωθεί από την Σούδα με καθυστέρηση και παρά τις εντολές να μην εκτελέσει την αποστολή . Το "ΝΙΚΗ 14" έφτασε αφόύ είχε πλέον ξημερώσει και δεν προσγειώθηκε καθόλου , ακολούθησε εντολές και επέστρεψε πίσω στην Σούδα .

Όσα αεροσκάφη ήταν σε πτητική ικανότητα απογειώθηκαν για τη επιστροφή[16] στην Ελλάδα ενω τα υπόλοιπα καταστράφηκαν από τις φίλιες δυνάμεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας .

Τραγικός απολογισμός

Το τραγικό αυτό λάθος ( παράλειψη ) της αεροάμυνας του αεροδρομίου κόστισε την απώλεια ζωής σε 4 αεροπόρους , 29 καταδρομείς και τον τραυματισμό 11 ακόμα καταδρομέων . Από την δυναμή των 318 ανδρών της Α'Μοίρας καταδρομών 278 παρέμειναν στην Κύπρο και πολέμησαν τον Τούρκο εισβολέα γράφοντας την δική τους ιστορία .

Συμπέρασμα

Η σημαντικές καθυστερήσεις τόσο στις αποφάσεις της ηγεσίας όσο και στην οργάνωση και εκτέλεση της επιχείρησης είχαν ώς αποτέλεσμα τον τραγικό απολογισμό σε έμψυχο υλικό . Η συγκεκριμένη αποστολή δεν στηριζόταν σε κανένα σχέδιο του Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων (ΑΕΔ)[18] αλλά ήταν μια απόφαση η οποία πάρθηκε από το Πολεμικό Συμβούλιο . Ειναί σαφές ότι δεν είχε καμία επίδραση στην έξελιξη των επιχειρήσεων στην Κύπρο . Και ως απόφαση να μεταφερθεί μια μονάδα καταδρομέων δεν ενδείκνυνται σε τακτικό αγώνα πεζικού όπως αυτός που εξελισόταν στην Κύπρο. Να σημειωθεί οτί η επιχείρηση αυτή ήταν και η μοναδική αποστολή ενίσχυσης στην Κύπρο.

De Siris