Τρίτη 26 Ιουλίου 2011

Νικηφόρος Α'

Νικηφόρος Α'

Ο Νικηφόρος Α' ήταν Αυτοκράτορας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μεταξύ των ετών 802 και 811.

Ήταν μορφωμένος, δραστήριος και ικανός αξιωματούχος της Αυτοκρατορίας, ο οποίος τιμήθηκε με υψηλά αξιώματα από την Αυτοκράτειρα Ειρήνη, η οποία τον διόρισε λογοθέτη του γενικού (πρωθυπουργό) της Αυτοκρατορίας την περίοδο 797-802. Την εποχή εκείνη ο Καρλομάγνος επεδίωκε να παντρευτεί την Ειρήνη, προκειμένου να ισχυροποιήσει τη θέση του ως Αυτοκράτορα. Ο Νικηφόρος, μαζί με άλλους συγκλητικούς, παρενέβη κατά του γάμου. Τελικά, η Ειρήνη ανατράπηκε και στις 31 Οκτωβρίου 802 Αυτοκράτορας ανακηρύχθηκε ο Νικηφόρος.

Ο Νικηφόρος στέφθηκε στην Αγία Σοφία από τον Πατριάρχη Ταράσιο. Αμέσως μετά (803), κατέστειλε στάση του στρατηγού Βαρδάνη Τούρκου. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την αντιμετώπιση των Αράβων και των Βουλγάρων, οι οποίοι ήταν το βασικό πρόβλημα της Αυτοκρατορίας την εποχή εκείνη. Υπέστη την επιφυλακτικότητα του Πατριάρχη Ταράσιου, αλλά και αντιδράσεις των Στουδιτών μοναχών. Μετά το θάνατο του Ταράσιου, προώθησε στο Θρόνο τον λαϊκό Νικηφόρο. Η εκλογή του επέτεινε την αντιπαράθεσή του με τους Στουδίτες, τους οποίους καταδίωξε ανελέητα.

Αύξησε τους φόρους (κακώσεις όπως ονομάστηκαν από τους εχθρούς του Βυζαντίου τα τολμηρά οικονομικά μέτρα του που απέβλεπαν την ανάκαμψη του εμπορίου και την αύξηση των εσόδων του κράτους), πράγμα το οποίο βελτίωσε τα οικονομικά και την άμυνα της Αυτοκρατορίας. Κατέστειλε με ευκολία την επανάσταση των Σλάβων της Πελοποννήσου το 805 και τους επέβαλε ακόμη βαρύτερη φορολογία. Οργάνωσε την άμυνα της αυτοκρατορίας στα βουλγαρικά σύνορα στην περιοχή της Ροδόπης και του Στρυμόνα, αλλά αρνήθηκε να καταβάλει φόρους προς τους Άραβες, πράγμα που οδήγησε στην εισβολή του χαλίφη Χαρούν αλ Ρασίντ στη Μικρά Ασία και στη νίκη του εκεί. Μετά τη λεηλασία της Ηράκλειας και των Τυάνων, ο Νικηφόρος δέχθηκε βαρείς όρους ειρήνης.

Το 809, μετά το θάνατο του Χαρούν αλ Ρασίντ, ο Νικηφόρος ηγήθηκε προσωπικά μεγάλου εκστρατευτικού σώματος που εισέβαλλε στη Βουλγαρία. Αν και πέτυχε σημαντικές νίκες εναντίον των Βουλγάρων, ο βασιλιάς τους Κρούμμος κατάφερε, στις 26 Ιουλίου 811, να αιφνιδιάσει τους Βυζαντινούς στη Μάχη της Πλίσκας και να τους επιφέρει τεράστιες απώλειες. Ο Νικηφόρος σκοτώθηκε, ενώ ο γιος του Σταυράκιος πληγώθηκε σοβαρά και με μεγάλες δυσκολίες κατάφερε να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη όπου πέθανε αργότερα από τα τραύματά του. Ο βυζαντινός στρατός εισβολής διαλύθηκε.

Κατά μία παράδοση, ο Κρούμμος αναγνώρισε το πτώμα του Νικηφόρου, έκοψε το κεφάλι του, το επαργύρωσε και το χρησιμοποιούσε ως κύπελλο στα συμπόσιά του.

De Siris