Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου 2010

Η Μάχη στα Γαυγάμηλα.

 Η Μάχη στα Γαυγάμηλα.

Η πλέον αποφασιστική μάχη που έδωσε ο Μέγας Αλέξανδρος εναντίον των Περσών έλαβε χώρα την 1η Οκτωβρίου 331 π.Χ. στα Γαυγάμηλα, μία πεδινή περιοχή, την οποία μπορούμε να την προσδιορίσουμε σήμερα μεταξύ Μοσούλης και Αρμπίλ στο Ιράκ.
Μετά τη νίκη του επί του Δαρείου στην Ισσό (333 μ.Χ.), ο Αλέξανδρος δεν επεδίωξε να καταδιώξει τον πέρση βασιλιά. Αντ' αυτού, πορεύθηκε προς το Νότο, κατά μήκος των παραλίων της Μεσογείου, και στη συνέχεια προς τη Συρία. Τότε έστειλε τον Παρμενίωνα να καταλάβει τη Δαμασκό, όπου εφυλάσσοντο οι θησαυροί της Αυτοκρατορίας. Οι θησαυροί αυτοί ήταν απολύτως αναγκαίοι στους Μακεδόνες, καθώς θα έλυναν τα οικονομικά προβλήματα της εκστρατείας.
Ο Δαρείος, από την πλευρά του, έστειλε απεσταλμένους στον Αλέξανδρο, με σκοπό να τον πείσουν να αφήσει ελεύθερη τη βασιλική οικογένεια, η οποία είχε συλληφθεί μετά τη Μάχη της Ισσού και να συναφθεί ειρήνη. Ο Αλέξανδρος τους υπενθύμισε ότι είχε έλθει στην Ασία για να τους τιμωρήσει για τα αδικήματα που είχαν διαπράξει οι πρόγονοί τους κατά των Ελλήνων και τους επισήμανε ότι αν ο Δαρείος ήθελε κάτι, καλά θα έκανε να έλθει αυτοπροσώπως και να το ζητήσει από τον «Βασιλιά της Ασίας», όπως αποκαλούσε τον εαυτό του.
Ο Δαρείος έστειλε νέα πρεσβεία, με σκοπό να του προσφέρει 10.000 τάλαντα για την απελευθέρωση της οικογένειάς του και να του παραχωρήσει την έκταση από τον Ευφράτη ως τα μεσογειακά παράλια. Ο Αλέξανδρος απέρριψε την πρόταση. Αναφέρεται, μάλιστα, ότι ο στρατηγός του, Παρμενίων, του είπε: «Εγώ θα δεχόμουν, αν ήμουν ο Αλέξανδρος». Και ο Αλέξανδρος του απάντησε: «Και εγώ θα δεχόμουν, αν ήμουν ο Παρμενίων». Στη συνέχεια, ο Αλέξανδρος βάδισε κατά της Αιγύπτου, την οποία κατέλαβε χωρίς μεγάλη αντίσταση και ίδρυσε την Αλεξάνδρεια το 331 π.Χ.
Ο Δαρείος, αφού απέτυχε να εξευμενίσει τον Αλέξανδρο, κατάλαβε ότι μόνο με τα όπλα θα μπορούσε να υπερασπίσει τη θνήσκουσα αυτοκρατορία του. Συγκέντρωσε μια τεράστια στρατιωτική δύναμη, αποτελούμενη από 1.000.000 πεζούς και 40.000 ιππείς, αν και οι αριθμοί αυτοί είναι υπερβολικοί... Το σίγουρο είναι ότι ήσαν πολυπληθέστεροι των Μακεδόνων και των συμμάχων τους, που αριθμούσαν 40.000 οπλίτες και 7.000 ιππείς. Στο στρατό του Δαρείου συμμετείχαν 20.000 έλληνες μισθοφόροι, ενώ δρεπανηφόρα άρματα και 50 πολεμικοί ελέφαντες συμπλήρωναν τον βαρύ οπλισμό του.
Ο Δαρείος διάλεξε την ανοιχτή πεδιάδα των Γαυγαμήλων, προκειμένου να αντιπαρατεθεί για δεύτερη φορά με τον Αλέξανδρο. Εκεί, η τεράστια περσική στρατιά θα μπορούσε να ελιχθεί με άνεση και να εκμεταλλευτεί τον όγκο της. Ο Αλέξανδρος έφθασε στο πεδίο της μάχης στα τέλη Σεπτεμβρίου, αφού οι δυνάμεις του διάβηκαν τον Τίγρη και τον Ευφράτη, χωρίς να συναντήσουν την παραμικρή αντίσταση.
Στο πεδίο της μάχης, ο Δαρείος με τους επίλεκτους οπλίτες του κάλυπταν το κέντρο της παράταξης του περσικού στρατού. Στην αριστερή πτέρυγα είχαν τοποθετηθεί το ιππικό, με επικεφαλής τον σατράπη Βήσσο, και τα δρεπανηφόρα άρματα. Στα δεξιά, ο σατράπης Μαζαίος είχε υπό τας διαταγάς του δυνάμεις ιππικού και χιλιάδες μισθοφόρους, ανάμεσά τους και τους Έλληνες. Ο Αλέξανδρος ανέλαβε τη δεξιά πτέρυγα του στρατεύματός του και ο Παρμενίων την αριστερή.
Ο Αλέξανδρος εφάρμοσε ένα νέο στρατήγημα. Προκάλεσε το ιππικό των Περσών να επιτεθεί πρώτο προς την πλευρά του, με σκοπό να εκμεταλλευθεί το κενό που θα δημιουργηθεί μεταξύ των γραμμών του εχθρού και να επιτεθεί στο κέντρο της παράταξής τους, όπου ευρίσκετο ο Δαρείος με τους επίλεκτους οπλίτες του. Την υλοποίηση του σχεδίου θα αναλάμβαναν οι φάλαγγες και το ιππικό των Εταίρων, που θα σχημάτιζαν μία μεγάλη σφήνα, με τον ίδιο τον Αλέξανδρο στην κορυφή.
Το σχέδιο εκτελέσθηκε κατά γράμμα και ο Δαρείος βρέθηκε απομονωμένος, αφού ο Βήσσος, που κατείχε την αριστερή πτέρυγα, αποκόπηκε και ετράπη σε φυγή. Ακολούθησε ο Δαρείος, τον οποίον, όμως, δεν καταδίωξε ο Αλέξανδρος, καθώς επέλεξε να βοηθήσει τον Παρμενίωνα, που αντιμετώπιζε προβλήματα με τον Μαζαίο και τις δυνάμεις του. Όμως, ο πέρσης σατράπης γρήγορα αντελήφθη το μάταιο της προσπάθειάς του και υποχώρησε με τις δυνάμεις του.
Οι Πέρσες άφησαν ανυπολόγιστο αριθμό νεκρών επί του πεδίου της μάχης, ενώ οι Μακεδόνες από 100 έως 3.000, σύμφωνα με τις διάφορες πηγές. Οι άνδρες του Αλέξανδρου πήραν ως λάφυρα 4.000 τάλαντα από τη σκηνή του Δαρείου, το άρμα του και το προσωπικό του τόξο, καθώς και τους πολεμικούς ελέφαντες, που δεν έπαιξαν κανένα ρόλο στη μάχη.
Ο Αλέξανδρος μπήκε θριαμβευτικά στη Βαβυλώνα και ανακηρύχθηκε «Μεγάλος Βασιλεύς». Ο Δαρείος κατέφυγε στα βουνά της Μηδίας, με σκοπό να ανασυγκροτήσει τον στρατό του και να επιτεθεί εκ νέου στον Αλέξανδρο. Δεν πρόλαβε, καθώς ο Βήσσος, που εποφθαλμιούσε το θρόνο, τον έπιασε αιχμάλωτο και τον σκότωσε το 330 μ.Χ. Ήταν, όμως, αργά γι' αυτόν .Ο Αλέξανδρος ήταν ο κυρίαρχος της Ασίας και της Μεγάλης Περσικής Αυτοκρατορίας.
De Siris

Γιάννης Γκούρας

Γιάννης Γκούρας

Ο Γιάννης Γκούρας (1771—1826) ήταν οπλαρχηγός της Στερεάς, γεννημένος στη Γκουρίστα Παρνασσίδας. Ανήκε στην ομάδα του αρματολού Πανουργιά και εν συνεχεία του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον Πανουργιά.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα. Ήταν ξάδερφος του Πανουργιά. Από παιδί εξασκήθηκε στα όπλα.
Με την έναρξη της επανάστασης στρατολογεί αγωνιστές. Λίγα χρόνια πριν από την Ελληνική επανάσταση του 1821 υπηρέτησε ως απλός στρατιώτης στον Οδυσσέα Ανδρούτσο, που τότε ήταν οπλαρχηγός στην Λιβαδειά. Απόχτησε την εκτίμηση του Ανδρούτσου και έγινε πρωτοπαλίκαρο λίγους μήνες πριν από την έκρηξη της επανάστασης. Συμμετείχε στο πλάι του Αντρούτσου στη Μάχη στο Χάνι της Γραβιάς, όπου διακρίθηκε για την τόλμη του.
Μετά την πολιορκία της Λιβαδειάς από την Αλή Πασά κατέφυγε στον ξάδερφό του, τον Πανουργιά, στον οποίο οι Τούρκοι είχαν παραχωρήσει το αρματολίκι της επαρχίας της Άμφισσας. Με τετρακόσιους περίπου, που είχε συγκεντρώσει στα περίχωρα της Άμφισσας όρμησε το πρωί της 27ης Μαρτίου 1821 κατά της πόλης. Μαζί του κινήθηκαν και ο Πανουργιάς και οι οπλαρχηγοί Παπανδριάς και Μανίκας. Οι Έλληνες κατόρθωσαν να κυριεύσουν την πόλη και να κλείσουν τους Τούρκους στην ακρόπολη της πόλης. Μετά από πολιορκία δέκα ημερών οι Τούρκοι παραδόθηκαν.
Συμμετείχε στη μάχη των Βασιλικών και παρ’ ότι το δικό του σχέδιο δεν έγινε δεκτό, εν τούτοις επέδειξε μέγιστη μαχητικότητα στο πεδίο της μάχης, αναλαμβάνοντας το κρισιμότερο έργο της αναχαίτισης του κύριου κορμού των τουρκικών δυνάμεων.
Το 1822 διορίζεται φρούραχος της Αθήνας και το 1825 γενικός οπλαρχηγός της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας. Ως φρούραρχος ήταν ιδιαίτερα σκληρός. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου εισέβαλε στην Πελοπόννησο και συγκρούστηκε με τους προκρίτους της Κορινθίας, της Αρκαδίας και της Ηλείας. Στις 7 Απριλίου του 1825 συλλαμβάνει τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, τον φυλακίζει στην Ακρόπολη και, τελικώς, άνθρωποί του τον σκοτώνουν στις 5 Ιουνίου. Σκοτώθηκε κατά την πολιορκία της Ακρόπολης από τον Κιουταχή την 1 Οκτωβρίου 1826.
De Siris

Ελένη Χατζηαργύρη

Ελένη Χατζηαργύρη

Η Ελένη Χατζηαργύρη, το γένος Γαρυφαλλίδου, ήταν μείζων ηθοποιός του θεάτρου, αλλά και του κινηματογράφου και της τηλεόρασης που διακρίθηκε όμως για τις ερμηνείες της κυρίως σε δραματικούς θεατρικούς ρόλους. Γεννήθηκε στη Χαλκίδα στις 9 Νοεμβρίου 1925, αλλά η οικογένειά της καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη.  Σε ηλικία έξι ετών βρέθηκε μαζί με την οικογένειά της στην Αθήνα. Όμως με την εισβολή των Ιταλών, έμεινε ορφανή από πατέρα. Η μητέρα της σύντομα ξαναπαντρεύτηκε ενώ εκείνη δεν άργησε να κάνει τα πρώτα καλλιτεχνικά της βήματα...

Σπούδασε θέατρο με καθηγητή τον Κάρολο Κουν. Το 1942, μέσω του Κουν, γνώρισε και παντρεύτηκε τον χρηματοδότη της ίδρυσης του Θεάτρου Τέχνης, συγγραφέα Κώστα Χατζηαργύρη και μαζί του απέκτησε ένα γιο, τον Δημοσθένη Χατζηαργύρη (εγγονή της είναι η επίσης ηθοποιός Σάννυ Χατζηαργύρη). Η διάρκεια του γάμου της ήταν σύντομη (1942-1946). Αργότερα συνδέθηκε επαγγελματικά (στο θέατρο και τον κινηματογράφο), αλλά και συναισθηματικά με τον επίσης ηθοποιό του κλασσικού ρεπερτορίου Νίκο Τζόγια. Το 1966 παντρεύτηκε τον επιχειρηματία Νίκο Λίβα που πέθανε το 1982. Χτυπημένη απ' τον καρκίνο, και μετά από σύντομο χρονικό διάστημα, πέθανε κι εκείνη, την 1η Οκτωβρίου του 2004, στην Αθήνα...

Θέατρο

Την καριέρα της στο θέατρο ξεκίνησε ως μαθήτρια, το Νοέμβριο του 1942, κι έχοντας ήδη παντρευτεί τον Κώστα Χατζηαργύρη, του οποίου το επίθετο κράτησε στην υπόλοιπη ζωή της. Πρωτομεφανίστηκε στο Θέατρο Τέχνης στο θεατρικό έργο Rosmersholm του Ίψεν (Henrik Ibsen), στο ρόλο της Rebecca West. Συνεργάστηκε με πολλούς θιάσους για να φθάσει στο Εθνικό Θέατρο, το 1950, κι όπου αργότερα, προσελήφθη ως μόνιμη πρωταγωνίστρια και παρέμεινε επί εικοσαετία (1962 - 1981). Οι θεατρικοί τύποι μέσα απ' τους οποίους διέπρεψε και καθιερώθηκε ως κορυφαία δραματική ηθοποιός ήταν το αρχαίο δράμα και το κλασικό ρεπερτόριο. Απ' τους πρώτους της ρόλους ήταν της Ιούς με τον Αλέξη Μινωτή στον Προμηθέα Δεσμώτη και της Masha στις Τρεις Αδελφές του Τσέχωφ (Anton Chekhov), το 1951, που αποτέλεσαν σταθμούς στην καριέρα της.

Το 1945, σε ηλικία 20 ετών, έπαιξε στο Κρατικό (τότε Βασιλικό) Θέατρο Βορείου Ελλάδος και την επόμενη χρονιά εντάχθηκε στο δυναμικό του θιάσου Κατερίνας Ανδρεάδη - Γιώργου Παππά, ερμηνεύοντας Μπέρναρντ Σω, Πρέσλεϋ, Lillian Hellman και Γιαλαμά. Η επιστροφή της στο Θέατρο Τέχνης σηματοδοτείται απ' τη συμμετοχή της σε έργα Αισχύλου, Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, Ξενόπουλου. Παράλληλα συνεργάσθηκε με τους θιάσους Μανωλίδου - Παππά, Μουσούρη - Βεάκη - Παππά, Κοτοπούλη.

Τη δεκαετία του 1950 την υποδέχεται για πρώτη φορά το Εθνικό Θέατρο, όπου μοιράστηκε τη σκηνή με τον Αλέξη Μινωτή και την Κατίνα Παξινού. Στη συνέχεια δοκίμασε ποικιλία ρόλων και θεατρικών ειδών συνεργαζόμενη με τους θιάσους Νίκου Χατζίσκου, Κώστα Μουσούρη και Μίμη Φωτόπουλου. Θα παίξει Μ. Σκουλούδη, Σαίξπηρ, Δημήτρη Ψαθά, Πρίσλεϋ, Σακελλάριο - Γιαννακόπουλο, Γιαλαμά - Πρετεντέρη, Δημ. Γιαννουκάκη και Στέφ. Φωτιάδη. Το 1962 προσλαμβάνεται ως μόνιμη πρωταγωνίστρια στο Εθνικό Θέατρο όπου παραμένει μέχρι το 1981. Έπαιξε στην Ηλέκτρα του Σοφοκλή, το 1978, που ήταν το κύκνειο άσμα του σκηνοθέτη και δάσκαλου Δημήτρη Ροντήρη. Το Εθνικό Θέατρο θα την δεχθεί και πάλι στους κόλπους του το 1996 ως πρωταγωνίστρια στους Άστεγους της Μαριέττας Ριάλδη και τον επόμενο χρόνο στους Βρυκόλακες του Ίψεν, σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου.

Εκτός της μεγάλης κρατικής σκηνής, θα συμπρωταγωνιστήσει ως Αλίνα Σόλνες με τον Δημήτρη Χορν στο Αρχιμάστορας Σόλνες του Ιψεν, το 1983, και ως Άτοσσα με τον Αλέξη Μινωτή στη τραγωδία Πέρσες του Αισχύλου, το 1984. Απ' το 1987 συμμετείχε στο θίασο του Αμφιθέατρου του Σπ. Ευαγγελάτου, όπου η παρουσία της κορυφώθηκε με τον ρόλο της Κλυταιμνήστρας στην κατά Ευαγγελάτον ερμηνεία της τραγωδίας Ορέστεια του Αισχύλου, το 1990.

Κινηματογράφος

Στη μεγάλη οθόνη ξεκίνησε την εμφάνισή της το 1946. Τα πρώτα χρόνια, ο κινηματογράφος της έδωσε ευκαιρίες, τις οποίες φαίνεται ότι δεν εκμεταλλεύτηκε, διότι, όπως και πολλοί άλλοι καταξιωμένοι ηθοποιοί την εποχή εκείνη, είχε συνείδηση ηθοποιού του θεάτρου.

Παρουσιάζει την εξής Φιλμογραφία: Καταδρομή Στο Αιγαίον (1946) του Μ. Καραγάτση, Μαντάμ Σουσού (1948), Λυπηθείτε Το Παιδί Μου (1950), Ο Άλλος (1952), Η Αγνή Του Λιμανιού (1952) του Γ. Τζαβέλλα με τον Αλέκο Αλεξανδράκη, Ο Αγαπητικός Της Βοσκοπούλας II (1955), Καταδικασμένη Κι Απ' Το Παιδί Της (1955), Η Θυσία Της Μάνας (1956), Της Τύχης Τα Γραμμένα (1957), Της Νύχτας Τα Καμώματα (1957), Όπου Φτώχεια Και Φιλοτιμο (1957), Μεγαλοκαρχαρίας (1957), Η Μοίρα Γράφει Την Ιστορία (1957), Το Μυστικό Της Κατηγορουμένης (1958), Επιστροφή Απ' Το Μέτωπο (1959), Έγκλημα Στο Κολωνάκι (1959) του Τζανή Αλιφέρη, Ο Δολοφόνος Αγαπούσε Πολύ (1960), Αντίο Ζωή (1960), Το Δράμα Μιας Αμαρτωλής (1961), Ήρθες Αργά (1961), Οι Κατατρεγμένοι (1962), Η Ελληνίδα Κι Ο Έρωτας (1962), Εσκότωσα Για Το Παιδί Μου (1962), Αμαρτωλές (1962)...

Τηλεόραση

Στη μικρή οθόνη η εξαίρετη ηθοποιός άργησε πολύ να κάνει την εμφάνισή της (1986). Άλλωστε, είχε θεατρική συνείδηση, όπως προαναφέραμε. Σειρές στις οποίες έχει παίξει: Δίλημμα 1986 ΕΡΤ2, Ποιος Σκότωσε Τον Άβελ 1988 ΕΤ2, Γλυκόξινο Κρασί 1996 ΑΝΤ1, Περί Ανέμων Και Υδάτων 2000 MEGA.

Διδασκαλία Και Διακρίσεις

Επί σαράντα χρόνια ήταν καθηγήτρια σε πολλές Δραματικές Σχολές. Η κριτική έγραψε γι' αυτήν ότι υπηρέτησε τη θεατρική ιδέα με συνέπεια, σεμνότητα κι αυτοσεβασμό. Ο Κάρολος Κουν την είχε χαρακτηρίσει δραματική ντάμα. Το 2001, τιμήθηκε απ' τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο και στις 17 Μαΐου 2003, σε ειδική συνεδρία στην Μεγάλη Αίθουσα Τελετών, η Ελένη Χαρζηαργύρη ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Επίσης, ο Δήμος Χαλκιδέων την ετίμησε με έκθεση φωτογραφίας από στιγμές της στο θέατρο και τον κινηματογράφο, και σε ειδική τελετή στις 19 Ιουλίου του 2003, με ομιλία απ' τη δημοσιογράφο Ροζίτα Σώκου με θέμα «Η προσφορά της Ελένης Χατζηαργύρη στο Ελληνικό Θέατρο και τον Κινηματογράφο».

Η Τελευταία Της Συνέντευξη

Η τελευταία συνέντευξη της σπουδαίας κι αξέχαστης ηθοποιού δόθηκε στο καμαρίνι της, στο Θέατρο Εξαρχείων, τον Απρίλη του 2003. Σ' ένα μικρό απόσπασμα, η ίδια εξηγεί πως ξεκίνησε τη λαμπρή πορεία της. «Μέναμε τότε στην Κυψέλη κι εγώ πήγαινα στην τετάρτη γυμνασίου, όταν, μια γειτόνισσα, η κα Σκουλούδη, γυναίκα του συγγραφέα Μανώλη Σκουλούδη, επειδή της άρεσε η φωνή μου, ήρθε και με πήρε και με πήγε στον Κάρολο Κουν. Ο Κουν εκείνη την εποχή ετοίμαζε μια σχολή για να κάνει Θέατρο. Έτσι βρέθηκα κι εγώ εκεί. Αλλά δεν είχα ιδέα. Δεν πρόφτασα να πω ως κοπέλα, όπως λεν όλες, όταν θα μεγαλώσω θα γίνω τάδε. Ειλικρινά, δεν πρόφτασα. Βγήκα λοιπόν στο Θέατρο από πολύ νωρίς, χωρίς να έχω δει Θέατρο, χωρίς καν να το έχω ονειρευτεί»...

De Siris

Η Σφαγή του Μπάμπι Γιαρ

Η Σφαγή του Μπάμπι Γιαρ

Το Μπάμπι Γιαρ είναι ένα φαράγγι βόρεια του Κιέβου. Το 1941 έγινε ο τόπος εκτέλεσης για χιλιάδες εβραίους, τσιγγάνους, αντιστασιακούς και αιχμαλώτους, κατά τη διάρκεια της ναζιστικής εισβολής στη Σοβιετική Ένωση.
Οι προελαύνουσες στο Ανατολικό Μέτωπο γερμανικές δυνάμεις κατέλαβαν το Κίεβο στις 19 Σεπτεμβρίου 1941. Εννιά μέρες αργότερα τοιχοκόλλησαν μια ανακοίνωση σε κάθε γωνιά της πόλης: «Όλοι οι Εβραίοι του Κιέβου και των περιχώρων διατάσσονται να παρουσιαστούν στις 8 το πρωί της 29ης Σεπτεμβρίου στη γωνία των οδών Μελνικόφσκι και Ντοκτούροφ, κοντά στο νεκροταφείο. Θα πρέπει να φέρουν μαζί τους οποιοδήποτε έγγραφο που να πιστοποιεί την ταυτότητά τους, καθώς και τα προσωπικά τους είδη. Όποιος παρακούσει τη διαταγή και βρεθεί σε άλλο μέρος της πόλης θα εκτελείται επιτόπου, όπως και κάθε πολίτης που θα εισέλθει σε κατοικία εβραίου και συλληφθεί να κλέβει».
Οι περισσότεροι από τους 175.000 εβραίους της περιοχής πίστεψαν ότι θα κατέληγαν σε κάποιο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Όμως, οι Ναζί είχαν αποφασίσει ήδη από τις 26 Σεπτεμβρίου να τους εκτελέσουν σε αντίποινα για μια σειρά βομβιστικών ενεργειών κατά στρατιωτικών τους εγκαταστάσεων από την σοβιετική αντίσταση.
Ο εβραϊκός πληθυσμός του Κιέβου (άνδρες, γυναίκες και παιδιά) συγκεντρώθηκε τελικά στο κοιμητήριο, περιμένοντας τα τρένα που θα τους μετέφεραν στην εξορία, όπως πίστευαν. Μόλις άκουσαν το κροτάλισμα των πολυβόλων κατάλαβαν ότι ήταν ήδη πολύ αργά για να ξεφύγουν από την κόλαση που τους περίμενε. Οι άνδρες των SS και οι ντόπιοι συνεργάτες τους οδηγούσαν τους εβραίους σε μικρές ομάδες των 10 ατόμων στο χείλος του φαραγγιού, όπου τους πολυβολούσαν, αφού πρώτα τους έγδυναν και τους χτυπούσαν ανηλεώς αν προέβαλαν αντίσταση. Στις 30 Σεπτεμβρίου η πρώτη πράξη της ανθρωποσφαγής είχε ολοκληρωθεί.
Τη διαταγή είχε δώσει ο ίδιος ο αρχηγός των SS, o διαβόητος Χάινριχ Χίμλερ και την εκτέλεσή της ανέλαβε ο στρατηγός Φρίντριχ Γιέκελν. Σύμφωνα με την αναφορά του τοπικού τμήματος των SS προς την κεντρική διοίκηση στο Βερολίνο, 33.771 εβραίοι εκτελέστηκαν. Σε αυτούς θα πρέπει να προσθέσουμε και άλλους 60.000 ομοεθνείς τους, αλλά και τσιγγάνους, αντιστασιακούς και αιχμαλώτους, που εκτελέστηκαν λίγες μέρες αργότερα στο ίδιο σημείο.
Ο υπεύθυνος της σφαγής Φρίντριχ Γιέκελν συνελήφθη από τους Σοβιετικούς και αφού προσήχθη σε δίκη εκτελέστηκε στη Ρίγα της Λετονίας στις 3 Φεβρουαρίου 1946.
Η σφαγή στο Μπάμπι Γιάρ ενέπνευσε τον σπουδαίο ουκρανό ποιητή Γιεβγένι Γεφτουσένκο να γράψει ένα ποίημα με τον τίτλο «Μπάμπι Γιάρ». Το μελοποίησε ο μεγάλος ρώσος συνθέτης Ντμίτρι Σοστακόβιτς και το ενέταξε στη Συμφωνία αρ. 13, που φέρει τον υπότιτλο «Μπάμπι Γιάρ».
De Siris

James Dean

James Dean

Ο Τζέιμς Ντην, γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1931 και πέθανε στις 30 Σεπτεμβρίου 1955, ήταν Αμερικανός ηθοποιός, ένα θρυλικό όνομα του κινηματογράφου όλων των εποχών παγκοσμίως, κυρίως λόγω του τραγικού θανάτου του στην ακμή της επιτυχίας του, σε ηλικία 24 ετών, έπειτα από αυτοκινητιστικό ατύχημα.

Υπήρξε είδωλο και προσωποποίηση της νεανικής επαναστατικότητας, ιδίως έπειτα από την ερμηνεία του στην ταινία Επαναστάτης χωρίς αιτία (Rebel without a cause). Γεννημένος στο Φέρμουντ της Ιντιάνα το 1931, παρά τα προβλήματα της παιδικής και οικογενειακής ζωής, ο Τζέημς Ντιν ξεχώρισε για τις υποκριτικές του ικανότητες καθώς και για την εξωτερική του εμφάνιση.

Πέρα από τα πρώτα χρόνια στην υποκριτική τέχνη σε θέατρα και τηλεοπτικά επεισόδια, ο Τζέημς Ντιν πρόλαβε να πρωταγωνιστήσει σε τρείς ταινίες που έγιναν ιδιαιτέρως δημοφιλείς: Ανατολικά της Εδέμ (East of Eden, 1955), Επαναστάτης χωρίς αιτία (Rebel without a cause, 1955) και Ο Γίγας (The Giant, 1956) (έκδοση μετά θάνατον).

Πριν από τις τρεις αυτές κινηματογραφικές παραγωγές, από τις οποίες έγινε γνωστός, ο Τζέημς Ντιν είχε πάρει μέρος σε άλλες τρείς κινηματογραφικές ταινίες, σε παραστάσεις του Μπρόντγουέϊ καθώς και σε τηλεοπτικά σήριαλ της εποχής. Έχει επίσης συνεργαστεί με τον ελληνοαμερικανό σκηνοθέτη Ελία Καζάν και έχει προταθεί για βραβείο Όσκαρ πρώτου ανδρικού ρόλου.

Η επιτυχία του Ντιν δεν κράτησε για πολύ, καθώς βρήκε τραγικό θάνατο μέσα στο αυτοκίνητό του, κοντά στο Χολάμ της Καλιφόρνια, στις 30 Σεπτεμβρίου του 1955. Σύμφωνα με πηγές της αστυνομίας της Καλιφόρνια που έχουν δημοσιευτεί, ένας φοιτητής πανεπιστημίου ήταν ο υπεύθυνος για το θανατηφόρο τροχαίο καθώς μπήκε στο αντίθετο ρεύμα και συγκρούστηκε με το αυτοκίνητο του γνωστού ηθοποιού.

Ο Τζέημς Ντιν πέθανε σε ηλικία μόλις 24 ετών, έχοντας ελάχιστη αλλά ιδιαιτέρως σημαντική παρουσία, στο χώρο της υποκριτικής και του κινηματογράφου. Επιπλέον, κατάφερε να δημιουργήσει ένα θρύλο γύρω από το όνομα του και να παραμένει μέχρι και σήμερα μια από τις σπουδαιότερες και πιο αινιγματικές μορφές της αμερικανικής κουλτούρας. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον έχει κατατάξει 18ο στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών.

Ταινίες

Fixed Bayonets 1951
Sailor Beware 1952
Has Anybody seen my Gal? 1952
Trouble Along the way 1953
East of Eden 1955
Rebel without a Cause 1955
Giant 1956

De Siris

Monica Bellucci

Monica Bellucci

Η Μόνικα Άννα Μαρία Μπελούτσι, γεννήθηκε στις  30 Σεπτεμβρίου 1964 είναι Ιταλίδα ηθοποιός και μοντέλο. Έγινε γνωστή με την ταινία Μαλένα το 2000.
Προσωπική ζωή
Η Μπελούτσι γεννήθηκε στην Città Di Castello, στην Ουμβρία της Ιταλίας, κόρη της Maria Gustinelli, ζωγράφου, και του Luigi Bellucci που ήταν ιδιοκτήτης μιας εταιρίας με φορτηγά. Η Μόνικα ξεκίνησε ως μοντέλο στα 16 της ενώ φοιτούσε στο Liceo Classico. Θέλησε να γίνει δικηγόρος και συνέχισε το μόντελινγκ για να βοηθήσει οικονομικά την φοίτηση της στο Πανεπιστήμιο της Περούτζια, αλλά ο πολυτελής τρόπος ζωής της την ώθησε να παρατήσει τις δικηγορικές σπουδές. Μιλάει Ιταλικά, Γαλλικά και λίγα Αγγλικά και Ισπανικά και έχει παίξει σε ταινίες σε κάθε μια από αυτές τις γλώσσες καθώς και στα Αραμαϊκά. Παντρεύτηκε τον φωτογράφο μόδας Claudio Carlos Basso το 1994.Είναι παντρεμένη με τον ηθοποιό Βενσάν Κασέλ που έχει εμφανιστεί σε πολλές ταινίες μαζί της, ενώ έχει και δύο κόρες την Deva (γεννημένη στις 12 Σεπτεμβρίου του 2004)και την Leonie(γεννημενη στις 21 Μαϊου 2010). Το 2004, ενώ ήταν έγκυος στην κόρη της, πόζαρε γυμνή στην ιταλική έκδοση του περιοδικού Vanity Fair, για να δείξει την αντίθεσή της στην απαγόρευση από την ιταλική νομοθεσία της δωρεάς σπέρματος. Τον Απρίλιο του 2010 πόζαρε για άλλη μια φορά ημίγυμνη και ενώ ήταν έγκυος για την ιταλική έκδοση του περιοδικού Vanity Fair.
Βραβεία και έπαινοι:
Το 2003, η Βellucci κέρδισε το βραβείο Nastro d' Argento β' γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία της ως Alessia στο Remember me, My love. Το 2006, εκτέλεσε χρέη κριτή στο 59ο Φεστιβάλ των Καννών. Το 2009, κέρδισε το βραβείο World Actress Award στο Women's World Award.
Φιλμογραφία
Vita coi figli (1990)
Briganti-Amore e liberta (1990)
la riffa (1991)
Bram Stoker's Dracula (1992)
I Mitici (1994)
Pala di Neve (1994)
Il cielo é sempre piú blu (1995)
Joseph (1995)
L'appartement (1996)
Dobermann (film) (1997) — Nat the Gypsy
Under Suspicion (2000)
Malèna (2000)
Le Pacte des Loups (2001)
Asterix & Obelix: Mission Cleopatra (2002) 
Irréversible (2002) 
Tears of the Sun (2003)
Ricordati di me (2003)
The Matrix Reloaded (2003)
The Matrix Revolutions (2003)
The Passion of the Christ (2004)
She Hate Me (2004)
The Brothers Grimm (2005)
Shoot 'Em Up (2007)
Le Deuxieme Souffle (2007)
Sanguepazzo) (2008)
L'uomo che ama (2008)
Ne te retourne pas (2009)
The Private Lives of Pippa Lee (2009)
The Whistleblower (2010)
De Siris

Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου 2010

Γιώργος Νταλάρας

Γιώργος Νταλάρας

Ο Γιώργος Νταλάρας (πραγματικό όνομα Γιώργος Νταράλας) είναι Έλληνας τραγουδιστής. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ερμηνευτές του σύγχρονου Ελληνικού τραγουδιού. Τον Οκτώβριο του 2006 ανακηρύχθηκε Πρεσβευτής Καλής Θέλησης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Γεννήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 1949 στον Πειραιά. Κατάγεται από οικογένεια μουσικών. O πατέρας του, Λουκάς Νταράλας ήταν επίσης τραγουδιστής και συνθέτης στο χώρο της ρεμπέτικης μουσικής. Οι πρώτες του μνήμες είναι στενά δεμένες με τις βασικές μορφές της ελληνικής μουσικής, το δημοτικό, το σμυρνέικο, το ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγούδι. Τα είδη αυτά τον επηρέασαν βαθιά ως καλλιτέχνη και τα τραγούδησε εκτενώς στις συναυλίες και στους δίσκους του. Στην 40ετή καριέρα του, έχει τραγουδήσει και άλλα πολλά είδη τραγουδιού όπως βυζαντινούς ύμνους, λυρικά, σύγχρονα έντεχνα, λάτιν, όπερα, συμφωνικά έργα, ροκ, ποπ κ.α. Έχει πραγματοποιήσει συνεργασίες με τους περισσότερους από τους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες και τραγουδιστές.
Πρώτα βήματα
Ξεκίνησε το 1965 σε ηλικία 16 χρονών, παίζοντας κιθάρα και τραγουδώντας στο πάλκο "Στου Στελλάκη", με τον βετεράνο Στελιο Περπινιάδη και τον γιο του Βαγγέλη στο Χαϊδάρι.
Ο Βαγγέλης Περπινιάδης, φίλος του πατέρα του Γ. Νταλάρα, προσπάθησε να τον βοηθήσει να μπει στην δισκογραφία. Του έγραψε δύο τραγούδια και του πρότεινε να τα ηχογραφήσουν σ'ένα στούντιο στα Εξάρχεια. Ο 17χρονος Γ.Νταλάρας καθώς πηγαίνει στο στούντιο την ημέρα που θα ηχογραφούσαν τα τραγούδια, δύο άρματα μάχης είχαν σταθμεύσει προς το μέρος της Στουρνάρη. Προς την άλλη κατεύθυνση επικρατούσε η ίδια εικόνα. Ήταν Παρασκευή 21 Απριλίου 1967, η ημέρα που η στρατιωτική χούντα κατέλαβε την εξουσία, γεμίζοντας το κέντρο της Αθήνας με τανκς. Έτσι λοιπόν, δεν κατάφερε να πάει στο στούντιο. Η ηχογράφηση ματαιώθηκε και δεν γράφτηκαν ποτέ αυτά τα τραγούδια. Από την αυτοβιογραφία του Βαγγέλη Περπινιάδη μαθαίνουμε οτι αυτά τα δύο τραγούδια ήταν το "Μπροστά στα σκαλοπάτια σου" ένα κανταδορίστικο χασάπικο και το "Πάντα σε φίλους πίστευα" ένα ζεϊμπέκικο.
Πέντε μήνες αργότερα, ηχογραφεί το πρώτο του τραγούδι από την εταιρία "Αυλός" του Γ. Περγαντή. Η "Προσμονή" σε μουσική του Βασίλη Αρχιτεκτονίδη και σε στίχους Παναγιώτη Καλαποθαράκου ηχογραφήθηκε το 1967 σε ένα μικρό στούντιο στην οδό Μασσαλίας που είναι πάροδος της Σόλωνος. Το τραγούδι αυτό κυκλοφόρησε σε δίσκο 45 στροφών αλλά κόπηκε αμέσως και όχι τυχαία, από την λογοκρισία των συνταγματαρχών[4]. Οι στίχοι ήταν καθαρά πολιτικοί:
"Πότε η καμπάνα του λαού / του γερο Μακρυγιάννη / λεύτερο χώμα κι ουρανό / για όλους θα σημάνει"
Όπως έχει παραδεχτεί και ο ίδιος, το όνομα του πατέρα του διευκόλυνε σημαντικά τα πρώτα του βήματα και του άνοιξε πόρτες. Άρχισε να εμφανίζεται σε διάφορα λαϊκά μαγαζιά παίζοντας κιθάρα και τραγουδώντας με ονόματα όπως με την Καίτη Γκρέυ, τον Νίκο Καλλέργη και άλλους. Λίγο αργότερα, ο Σπύρος Ζαγοραίος, αδελφικός φίλος του πατέρα του, καλεί το Μάκη Μάτσα στο μαγαζί του στην Πλάκα για να ακούσει τον Νταλάρα. Ο Μάτσας ενθουσιάζεται και ο Γιώργος υπογράφει, τη ίδια εβδομάδα, το πρώτο του συμβόλαιο συνεργασίας στην "ΜΙΝΟΣ". Ένα συμβόλαιο και μία συνεργασία που κράτησε από το 1968 έως το 2005.
Το 1969, μετά από κάποιες συμμετοχές σε δίσκους με τραγούδια των Λοΐζου, Μητσάκη κ.α. ηχογραφεί τον πρώτο προσωπικό του δίσκο με τραγούδια των Σταύρου Κουγιουμτζή, Λουκιανού Κηλαηδόνη, Γρηγόρη Φούντα, Γιώργου Μητσάκη σε στίχους Κουγιουμτζή, Άκου Δασκαλόπουλου, Δημήτρη Ιατρόπουλου και Κώστα Βίρβου.
Οι μεγαλύτερες επιτυχίες του πρώτου δίσκου, τον οποίο ηχογράφησε σε ηλικία 20 χρόνων, ήταν το "Που' ναι τα χρόνια" και το "Ο ουρανός φεύγει βαρύς" τα οποία ακούγονται μέχρι σήμερα. Αμέσως μετά την κυκλοφορία του πρώτου αυτού δίσκου συνεργάστηκε, με την ήδη καταξιωμένη τότε Μαρινέλλα, στο "Στορκ" για 3 χρόνια. Με αυτό τον τρόπο η Μαρινέλλα σύστησε στο κοινό τον Γ.Νταλάρα.
Το 1970 κυκλοφόρησε ο δίσκος "Να΄τανε το 21", εξολοκλήρου με τραγούδια του Σταύρου Κουγιουμτζή. Απο αυτόν τον δίσκο ξεχώρισαν κομμάτια όπως το "Νά΄τανε το 21", "Αν δεις στον ύπνο σου ερημιά", "Μ'εκοψαν, με χώρισαν στα δυό" και "Κάπου νυχτώνει".
Ακολούθησε η συνεργασία με τον Μάνο Λοΐζο, που μεταξύ άλλων απέδωσε τραγούδια όπως το "Αχ χελιδόνι μου", το "Έχω ένα καφενέ", το "Πάνε να πεις", το "Μάνα δεν φυτέψαμε", το "Δέκα παλικάρια", όλα σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου.
Μακρά υπήρξε επίσης και η συνεργασία του με τον Απόστολο Καλδάρα. Χαρακτηριστικά δείγματα της δουλειάς τους είναι οι δίσκοι "Μικρά Ασία" που κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 1972 και ο "Βυζαντινός Εσπερινός" το 1973, στους οποίους συμμετείχε και η Χάρις Αλεξίου, αλλά και μερικά σκόρπια λαϊκά τραγούδια όπως η "Φαντασία" και το "Αχ ο μπαγλαμάς". Η κυκλοφορία του δίσκου "Μικρά Ασία" συνέπεσε με την επέτειο των 50 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή.
Η ηχογράφηση των "Λιανοτράγουδων της πικρής πατρίδας" του Μίκη Θεοδωράκη και του Γιάννη Ρίτσου, με λαϊκή ενορχήστρωση, σφραγίζουν την επιστροφή στη Δημοκρατία (1974). Τραγούδια σταθμοί όπως "Τη ρωμιοσύνη μην την κλαις", "Εδώ το φως", "Κουβέντα με ένα λουλούδι", "Το κυκλάμινο", "Καρτέρεμα" κ.α. Τα "Λιανοτράγουδα" ηχογραφήθηκαν στην Αθήνα κρυφά (λόγω της δικτατορίας) με τον Γιώργο Νταλάρα και την Άννα Βίσση, που τότε έκανε την πρώτη της εμφάνιση. Δύο χρόνια μετά, το 1976, ηχογραφούν δύο τραγούδια ("Κόκκινο τριαντάφυλλο" και "Εκείνος ήταν μόνος") στην μνήμη του Αλέκου Παναγούλη. Τα τραγούδια αυτά κυκλοφόρησαν σε δισκάκι 45 στροφών, αλλά αργότερα συμπεριληφθήκαν και σε μεγάλους δίσκους.
Δισκογραφία
Μέχρι σήμερα έχει ηχογραφήσει περισσότερους από 70 προσωπικούς δίσκους (που έχουν ξεπεράσει τα 12.000.000 αντίτυπα σε όλο τον κόσμο), ενώ συμμετείχε στην ηχογράφηση περισσότερων από 60 ως ερμηνευτής, μουσικός και παραγωγός.
Μερικοί δίσκοι-σταθμοί στην πορεία του Νταλάρα είναι: "Μικρές πολιτείες", "Μικρά Ασία", "Οι Μάηδες οι ήλιοι μου", "Λάτιν", "50 Χρόνια Ρεμπέτικο", "Τα Τραγούδια μου", "Ζωντανή Ηχογράφηση στο Αττικόν", "Live recording at the Mann Auditorium", "Αφιέρωμα στο Βασίλη Τσιτσάνη".
Η κυκλοφορία του δίσκου "Μικρά Ασία" το 1972, αποτελεί σταθμό για την ελληνική δισκογραφία καθώς, καθώς με 50.000 πωλήσεις θεωρείται ως ο πρώτος χρυσός δίσκος στην Ελλάδα. Το 1975 ο δίσκος "50 Χρόνια Ρεμπέτικο" μέσα σε λίγους μόνο μήνες από την κυκλοφορία του καθιέρωσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τον όρο "πλατινένιος δίσκος" με περισσότερες από 500.000 πωλήσεις. Δε σημαίνει βέβαια ότι πριν απ' αυτόν δεν πουλούσαν οι δίσκοι του Καζαντζίδη, του Μπιθικώτση και του Θεοδωράκη. Απλά τότε δεν είχαν καθιερωθεί οι απονομές των πλατινένιων δίσκων. Το ρεκόρ όμως των πωλήσεων έχει ο δίσκος "Τα Τραγούδια μου" (1983) με 700.000 πωλήσεις και εξακολουθεί και πουλάει ακόμα καθιστώντας τον δίσκο έναν από τους εμπορικά πιο επιτυχημένους όλων των εποχών.Το 1987 ακολούθησε ο δίσκος "Λάτιν (Latin)" με 600.000 πωλήσεις και το 1989 ο δίσκος "Μη μιλάς, κινδυνεύει η Ελλάς" με περισσότερες από 180.000 πωλήσεις.
Οι συνθέσεις του
Ο Γ.Νταλάρας έχει γράψει και μερικά δικά του τραγούδια κατά καιρούς. Πολλά από αυτά δεν έχουν δισκογραφηθεί ποτε. Τα χρησιμοποίησε μόνο για κάποιες εμφανίσεις που έκανε αλλά και για ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές που είχε κάνει. Συνθέσεις του ίδιου στην δισκογραφία είναι τα τραγούδια:
"Ορχηστρικό" από τον δίσκο "Ζωντανές ηχογραφήσεις" το 1987.
"Στο ίδιο έργο θεατές" σε στίχους Αντώνη Ανδρικάκη και τραγουδούν ο Γ.Νταλάρας με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, από τον δίσκο "Ζωντανή ηχογράφηση στο Αττικόν" το 1991.
"Καλωσόρισμα" σε στίχους του Πάνου Κατσιμίχα, από τον δίσκο "Υπάρχει λόγος" το 1992. Στο τραγούδι τραγουδάει ο Γ.Νταλάρας με τον Χάρη και τον Πάνο Κατσιμίχα.
"Για τα τραγούδια και εγώ φταίω" σε στίχους του Γιάννη -Μπαχ- Σπυρόπουλου από τον ομώνυμο δίσκο το 1993. Το τραγούδι το τραγουδάει μόνος του και κατά κάποιο τρόπο οι στίχοι του αναφέρονται στην καριέρα του ίδιου του Γ.Νταλάρα.
"Μια βραδιά στο Λεβερκούζεν" σε μουσική του ίδιου και του Μάνου Ξυδούς και σε στίχους του Μάνου Ξυδούς, από τον δίσκο "Νυχτερινός περίπατος στην Ιερά Οδό" το 1996. Το τραγούδι το τραγουδάει ο ίδιος μαζί με τους Πυξ Λαξ και έχει μπει και σε άλλους δίσκους ηχογραφημένο ζωντανά.
"Φτερωτό μου τραγουδάκι" σε στίχους του Κώστα Φασουλά. Το τραγουδάει μόνη της η Ελένη Τσαλιγοπούλου στον δίσκο "Στην εποχή του ονείρου" το 1998.
"Όλα γραφτήκανε για σένα" σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου από τον δίσκο-βιβλίο "Σπάει το ρόδι" το 2006. Το τραγούδι το λέει ο Γιώργος Νταλάρας μαζί με την Χαρούλα Αλεξίου.
"Τα τραγούδια που 'χω γράψει" σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου από τον δίσκο-βιβλίο "Πάντα κάτι μένει" το 2008. Το τραγούδι το τραγουδάει ο Χρήστος Θηβαίος.
Επίσης, έχει γράψει ένα μικρό στιχάκι μαζί με τον Πολύκαρπο Κυριακού στο τραγούδι "Cyprus", σε μουσική του Al Di Meola στον δίσκο "Orange and Blue" το 1994.
Οι παραγωγές του
Ο Γιώργος Νταλάρας έχει αναλάβει πολλές φορές την παραγωγή δίσκων σε αρκετούς καλλιτέχνες.
Το 2003, Ο Γ.Νταλάρας ίδρυσε στην MINOS-EMI την δική του δισκογραφική ετικέτα με το ιστορικό όνομα: "Odeon Parlophone". Η ετικέτα Parlophone ήταν η ετικέτα με την οποία έβγαιναν οι δίσκοι του Μάρκου Βαμβακάρη. Ο Γ.Νταλάρας ανέλαβε την ευθύνη να "αναστήσει" την ιστορική ετικέτα αυτή. Από το 2003 και έπειτα, όλοι οι προσωπικοί δίσκοι του Γ.Νταλάρα είναι παραγωγής της ετικέτας Parlophone της MINOS-EMI. Σπουδαιότερο όμως από την έκδοση των προσωπικών του δίσκων είναι ότι ο Γ.Νταλάρας μέσω της ετικέτας Parlophone ανέλαβε την παραγωγή δίσκων και άλλων νέων καλλιτεχνών.
Το 2006 ο Γ.Νταλάρας και ο Μιχάλης Κουμπιός ίδρυσαν μία κοινή δισκογραφική ετικέτα στην Universal με όνομα Καμπανάκι Η πρώτη δουλειά της ετικέτας αυτής είναι η έκδοση μιας σειράς δίσκων με όνομα "Άξιος λόγος". Κάθε δίσκος της σειράς αυτής, είναι αφιερωμένος σε κάποιον καταξιωμένο στιχουργό, ενώ οι μουσικές είναι γραμμένες κυρίως από νέους συνθέτες.
Οι παραγωγές του Γ.Νταλάρα σε δίσκους άλλων καλλιτεχνών είναι:
"Κάθε βράδυ τραγουδάω". Ήταν ο πρώτος προσωπικός δίσκος της Γιούλης Τσίρου σε μουσική του Γιώργου Ζήκα και σε στίχους Βάσως Αλαγιάννη. Κυκλοφόρησε το 1988.
"Τ' Αηδόνια Της Ανατολής". Προσωπικός δίσκος του Χρόνη Αηδονίδη που κυκλοφόρησε το Μάρτιο του 1990. Ήταν ο πρώτος σημαντικός δισκογραφικός σταθμός στην καριέρα του Χρόνη Αηδονίδη. Ο Νταλάρας ανέλαβε ο ίδιος την παραγωγή του δίσκου αυτού γιατί η εταιρεία ΜΙΝΟΣ τότε δεν έπαιρνε το ρίσκο για μια παραγωγή με δημοτικά τραγούδια.
"Το τραγούδι της Αρετής". Το 2002 ανακαλύπτει την Αρετή Κετιμέ. Την επόμενη χρονιά (2003) ο Γ.Νταλάρας αναλαμβάνει την παραγωγή του πρώτου δίσκου της Αρετής. Ο δίσκος αυτός ήταν και ο πρώτος δίσκος παραγωγής της ετικέτας Odeon Parlophone που ίδρυσε.
"Smyrne". Ήταν ο δίσκος σταθμός με τον οποίο η ορχήστρα Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας έγινε γνωστή στον κόσμο. Κυκλοφόρησε το 2003 και ήταν ένα αφιέρωμα στην Σμύρνη. Είναι ο πρώτος studio δίσκος της Εστουδιαντίνας έπειτα από 5 χρόνια από την ίδρυση της. Στον δίσκο συμμετέχουν 14 Έλληνες τραγουδιστές.
"Δάκρυ στο γυαλί". Είναι ο δεύτερος δίσκος της Εστουδιαντίνας. Κυκλοφόρησε το 2006 και στον δίσκο συμμετέχουν 9 Έλληνες τραγουδιστές κυρίως νέοι στον χώρο, όπως η Α.Κετιμέ, η Ε.Ζουγανέλη, ο Γ.Χαρούλης και η Α.Μπάμπαλη καθώς και παλαιότεροι τραγουδιστές όπως ο Π.Θαλασσινός, ο Δ.Μπάσης, η Γλυκερία και ο ίδιος ο Γ.Νταλάρας.
"Σπάει Το Ρόδι". Στα μέσα Νοεμβρίου 2006 κυκλοφόρησε ο πρώτος μίας σειράς δίσκων με τίτλο "Άξιος Λόγος", στην οποία στο επίκεντρο βρίσκεται ο λόγος. Κεντρικός συντελεστής δηλαδή θα είναι κάθε φορά ένας καταξιωμένος στιχουργός. Η αρχή έγινε με τον δίσκο "Σπάει το ρόδι" ο οποίος περιέχει 13 καινούργια τραγούδια με ανέκδοτους -ως τότε- στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Στον δίσκο συμμετέχουν αρκετοί τραγουδιστές όπως η Χάρις Αλεξίου, ο Γ.Νταλάρας, ο Β.Παπακωνσταντίνου, ο Δ.Μητροπάνος, ο Π.Τερζής, ο Μ.Τσέρτος, ο Δ.Μπάσης, ο Μ.Στόκας, η Αρετή Κετιμέ και άλλοι.
"Οι Τροβαδούροι της Καρδιάς μου". Ο δεύτερος δίσκος της σειράς "Αξιος λόγος" ο οποίος κυκλοφόρησε το 2007 σε στίχους του Αλκη Αλκαίου. Στον δίσκο εκτός απο τον Γιώργο Νταλάρα, συμμετέχουν οι: Αρλέτα, Βαγγέλης Γερμανός, Δημήτρης Ζερβουδάκης, Χρήστος Θηβαίος, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Βασίλης Καζούλης, Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας, Σωκράτης Μάλαμας, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Μιλτιάδης Πασχαλίδης, Φίλιππος Πλιάτσικας, Νίκος Πορτοκάλογλου, Μπάμπης Στόκας, Ασπασία Στρατηγού, Διονύσης Τσακνής.
"Πάντα κάτι μένει". Ο τρίτος δίσκος της σειράς "Άξιος Λόγος" ο οποίος κυκλοφόρησε το 2008 σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου
Ως μουσικός
Ο Γ.Νταλάρας από την αρχή της καριέρας του, στους δίσκους που τραγουδάει συμμετέχει πάντα και ως μουσικός. Δισκογραφικά έχει συμμετάσχει και σε δίσκους άλλων καλλιτεχνών μόνο ως μουσικός. Οι δίσκοι που συμμετέχει μόνο ως μουσικός είναι:
Ο ορχηστρικός δίσκος "Περιοδεία πρώτη" το 1978 του Γιάννη Μαρκόπουλου στον οποίο παίζει δωδεκάχορδη κιθάρα και τζουρά.
Ο δίσκος "Ανέκδοτες ηχογραφήσεις" της Ελένης Καραϊνδρου το 1991 στο οποίο παίζει μπουζούκι σε 4 τραγούδια.
Ο ορχηστρικός δίσκος "Μακρινές αποστάσεις" το 1992 στον οποίο παίζει κιθάρες μαζί με τον παιδικό του φίλο Θανάση Μπίκο. Σε ένα τραγούδι κάνει κάποια φωνητικά.
Συνεργασίες
Πολλοί Ελληvες δημιoυργoί συvαvτήθηκαv μαζί τoυ κατά τη διάρκεια της μoυσικής τoυ διαδρoμής. Ο Σταύρος Κουγιουμτζής, o Μίκης Θεοδωράκης, o Μάνος Λοΐζος, ο Μάνος Χατζιδάκις, o Απόστολος Καλδάρας, ο Άκος Δασκαλόπουλος, o Πυθαγόρας, o Λευτέρης Παπαδόπουλος, o Μάvoς Ελευθερίoυ, o Νίκος Γκάτσος, ο Μιχάλης Γκανάς, η Λίνα Νικολακοπούλου, o Γιάvvης Μαρκόπoυλoς, o Γιάvvης Σπαvός, Xρήστoς Νικoλόπoυλoς, o Ακης Πάvoυ, o Μιχάλης Γενίτσαρης, o Σταύρoς Ξαρχάκoς, o Θάvoς Μικρoύτσικoς, o Κώστας Τριπoλίτης, o Αντώνης Βαρδής, η Ελέvη Καραΐvδρoυ, o Νότης Μαυρουδής, ο Μάριος Τόκας, o Γιώργος Ζήκας, o Βασίλης Δημητρίου, o Ηλίας Κατσούλης είναι μερικοί μόνο από τους δημιουργούς που τoυ εμπιστεύτηκαv τα τραγoύδια τoυς. Ο Γιώργος Νταλάρας έχει συνεργαστεί και με καλλιτέχνες από το διεθνή χώρο όπως τον Goran Bregovic, Στινγκ, Jethro Tull, Paco de Lucia, Al di Meola, Bruce Springsteen, Peter, Paul and Mary, Dulce Pontes, Εmma Shapplin, Joan Faulkner, Jocelyn B. Smith, Eddy Napoli κ.α.
Στηv πoρεία τoυ, πρωτoπαρoυσίασε και στήριξε τη δoυλειά πoλλώv vέωv συvθετώv, τραγoυδoπoιώv και τραγουδιστών, όπως την Χαρούλα Αλεξίου, τον Χάρη και Πάvo Κατσιμίχα, την Ελένη Τσαλιγοπούλου, τον Μιχάλη Τερζή, τον Αvτώvη Βαρδή, τον Δημήτρη Λάγιo, τον Λαυρέvτη Μαχαιρίτσα, τους Άγαμους Θύτες, τον Τάκη Μπoυρμά, την Μελίνα Ασλανίδου, την Αρετή Κετιμέ, τον Ανδρέα Κατσιγιάννη αλλά και την ορχήστρα της Εστουδιαντίνας της Ν.Ιωνίας του Βόλου.
Με μεγάλες ορχήστρες
Ο Γ.Νταλάρας, για πρώτη φορά τραγούδησε σε μεγάλη συναυλία υπό συμφωνικό ήχο το 1988 όπου παρουσίασε το "Άξιον Εστί" του Μίκη Θεοδωράκη, με την Αθηναϊκή Συμφωνική ορχήστρα. Έπειτα το 1994, στην παράσταση "...και με φως και με θάvατov ακαταπαύστως" συμμετείχε η μικρή συμφωνική ορχήστρα Αθηνών. Το 1995 όμως ξεκίνησε μία σειρά συνεργασιών με μεγάλες συμφωνικές ορχήστρες του εξωτερικού. Η περίφημη Metropole Orchestra της Ολλανδίας είναι η πρώτη μεγάλη ορχήστρα με την οποία συνεργάστηκε ο Γιώργος Νταλάρας. Μια καλλιτεχνική συνάντηση που έγινε το φθινόπωρο του 1995 στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, υπό την διεύθυνση του Dick Baker. Οι δύο μουσικές παραστάσεις, που ήταν ένα πρόγραμμα-αφιέρωμα στις μουσικές και τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη για τον διεθνή κινηματογράφο, ηχογραφήθηκαν ζωντανά και κυκλοφόρησαν σε διπλό δίσκο από την "EMI Classics" σε δεκαπέντε χώρες. Η επόμενη συνάντηση του με μια από τις σημαντικότερες και μακροβιότερες χορωδίες της Ευρώπης, τη χορωδία της Όπερας Deutchen Oper Berlin έγινε το 1996 όταν ερμήνευσε στην Όπερα του Βερολίνου τη λειτουργία του Ariel Ramirez, Misa Criolla.
Έπειτα συνεργάστηκε με τις μεγαλύτερες ορχήστρες σ' όλο τον κόσμο, όπως με την Israel Philharmonic Orchestra στο Mann Auditorium του Τελ Αβίβ (1997), με την Ossipov Russian Orchestra στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο Αρχαίο Ωδείο Πάτρας, στην Κύπρο και στο Queen Elizabeth Hall του Λονδίνου (1999), με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Μόντρεαλ, υπό την διεύθυνση του Charles Dutoit στη φημισμένη εκκλησία Notre Dame Basilica και στο Royal Festival Hall του Λονδίνου (1999), με την BBC Concert Orchestra στο Ηρώδειο (2000), με την Προεδρική Συμφωνική Ορχήστρα του Κρεμλίνου, στην Κύπρο και στο Κρεμλίνο (2000), με την Φιλαρμονική Ορχήστρα της Φιλαδέλφεια στη Saratoga της Νέας Υόρκης (2001), με την Συμφωνική Ορχήστρα του Gdansk της Πολωνίας στην περίφημη Alte Oper της Φρανκφούρτης (2001), με την Κρατική Ορχήστρα Κύπρου στο Λονδίνο, στην Κοπεγχάγη, στην Κύπρο και στο Παρίσι (2002-3). Έχει επίσης συνεργαστεί με την Καμεράτα-Ορχήστρα Φίλων της Μουσικής, με την Κρατική Ορχήστρα Βορείου Ελλάδος, με τη Δημοτική Συμφωνική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης αλλά και με τα μουσικά σύνολα της ΕΡΤ.
Η συνεργασία του με τις μεγάλες ορχήστρες εστιάζεται στη διασκευή ελληνικών λαϊκών τραγουδιών. Το θέμα της ενορχήστρωσης λαϊκών τραγουδιών με συμφωνικό ήχο το είχε συζητήσει με τον Βασίλη Τσιτσάνη, τονίζοντας μάλιστα ο τελευταίος, ότι τα τραγούδια του θα μπορούσαν να έχουν μια άλλη προέκταση, και να προσεγγιστούν με ένα διαφορετικό μουσικό παίξιμο. Μεταξύ άλλων, αυτό έκανε πράξη ο Νταλάρας, συνεργαζόμενος με τις μεγάλες κλασικές ορχήστρες. Ο συμφωνικός ήχος σε ελληνικά τραγούδια δεν είναι καινούργια ιδέα για τον Γ.Νταλάρα ο οποίος πρώτη φορά χρησιμοποίησε μεγάλη ορχήστρα και συμφωνική ενορχήστρωση σε κάποια τραγούδια του δίσκου "Οι Μάηδες οι ήλιοι μου" το 1978, αλλά από το 1973 στα "Νέα Δειλινά" είχε κάνει τα πρώτα πειράματα με μια ορχήστρα με 46 οργάνων με τη βοήθεια του Νίκου Λαβράνου και του Τέλη Αποστολάτου. Ήταν μία προσπάθεια να παρουσιάσει τα τραγούδια του μακριά από την νοοτροπία των νυχτερινών κέντρων.
Εμφανίσεις
Η εποχή των λαϊκών κέντρων
Έως το 1969 εμφανιζόταν σε διάφορα λαϊκά μαγαζιά στα οποία έπαιζε κιθάρα, συνόδευε τους τραγουδιστές και τις τραγουδίστριες και έλεγε τις "παραγγελίες". Η πρώτη φορά που ανέβηκε σε μεγάλη πίστα, ήταν το 1970 όταν τον πήρε να τραγουδήσει δίπλα της στο "Stork" η Μαρινέλλα. Το σχήμα ήταν πετυχημένο έτσι επαναλήφθηκε για δύο ακόμα σεζόν. Τις επόμενες χρονιές (1972-1974) εμφανιζόταν στα "Δειλινά" με διάφορα σχήματα και με ονόματα όπως ο Στράτος Διονυσίου, ο Γιάννης Πάριος, η Χαρούλα Αλεξίου, η Δήμητρα Γαλάνη, ο Δάκης, η Λιζέτα Νικολάου, ο Πασχάλης και άλλοι.
Η εποχή των μπουάτ
Μετά απο τα διάφορα λαϊκά μαγαζιά που εμφανίστηκε μέχρι το 1974 ο Νταλάρας δεν ξαναεμφανίστηκε σε νυχτερινό κέντρο διασκέδασης και μετέφερε τις παραστάσεις του σε μπουάτ και θέατρα.
Έπειτα το 1975, πήγε στην Πλάκα, στις μπουάτ, όπου ήρθε σε επαφή με το καινούργιο ρεύμα του τραγουδιού. Στις μπουάτ τραγουδούσε κυρίως πολιτικά, ρεμπέτικα, βαλκανικά αλλά και δημοτικά τραγούδια. Τραγούδια του Κουγιουμτζή, του Λοίζου και του Θεοδωράκη. Έτσι ξεκίνησε μία νέα εποχή στην καριέρα του Γ.Νταλάρα. Η εποχή των μπουάτ. Η εποχή στο "Θεμέλιο" (1975-1976) και στην "Διαγώνιο" (1976-1980). Η επιτυχία στις μπουάτ ήταν πολύ μεγάλη και κάνουν τρία προγράμματα την ημέρα. Στην μπουάτ "Θεμέλιο" εμφανιζόταν με την Χαρούλα Αλεξίου, την Άννα Βίσση, και τον Αντώνη Βαρδή. Στην μπουάτ "Διαγώνιος" είχε κάνει εμφανίσεις για τέσσερις σαιζόν. Το 1976 με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και την Άννα Βίσση και το 1976-1977 με την Χαρούλα Αλεξίου, την Άννα Βίσση, την Λιζέττα Νικολάου και τον Χ.Γαργανουράκη. Το 1977 κάνει μία παύση και στις εμφανίσεις του αλλά και δισκογραφικά. Πεθαίνει ο πατέρας του (Λουκάς Νταράλας) σε ηλικία 50 ετών απο κύρωση του ύπατος και παθαίνει έμφραγμα η μητέρα του. Το Νοέμβριο του 1978 έως και τον Ιανουάριο του 1979 ο Γιώργος Νταλάρας παρουσιάζει στην "Διαγώνιο" την καινούρια του δουλειά με τον μεγάλο συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο. Ο δίσκος "Σεργιάνι στον κόσμο" θα κυκλοφορήσει μετά το τέλος των παραστάσεων. Αμέσως μετά, από τις 5 εως τις 23 Σεπτεμβρίου πραγματοποιεί εμφανίσεις στο θέατρο "Κατερίνα" της Θεσ/νίκης με την Βίκυ Μοσχολιού, τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, την Αλκηστη Πρωτοψάλτη και την Βασιλική Λαβίνα. Ήταν η πρώτη φορά που έκανε κοινές εμφανίσεις με την Βίκυ Μοσχολιού και όπως φάνηκε ήταν και η μοναδική. Τελευταία φορά που εμφανίστηκε στην "Διαγώνιο" ήταν την σαιζόν 1979-1980 οπου εμφανίστηκε πάλι με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, την Τάνια Τσανακλίδου, την Αλκηστη Πρωτοψάλτη και τον Λουκιανό Κηλαηδόνη.
Η εποχή των θεάτρων και των σινεμά
Οι εμφανίσεις του στις μπουάτ κράτησαν μέχρι το 1980. Το κοινό του εξάλλου είχε αρχίσει να αυξάνεται. Έτσι, ο Γιώργος Νταλάρας κάνει μία προσπάθεια να πάει την μουσική του στα θέατρα και στα σινεμά και ξεκινάει έτσι μία νέα εποχή στην καριέρα του. Την εποχή των θεάτρων και των σινεμά. Στη συνέχεια στο "Super Star" από τα Χριστούγεννα του 1981 εως τον Ιανουάριο του 1982, στο οποίο εμφανίστηκε με την Γλυκερία και την Μαργαρίτα Ζορμπαλά, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Παντελή Βούλγαρη. Έπειτα εμφανίστηκε στο θέατρο "Ορφεάς" το 1983 για 15 μόνο παραστάσεις. Οι παραστάσεις αυτές ηχογραφήθηκαν και κυκλοφόρησαν σε δίσκο ο οποίος σήμερα έχει ξεπεράσει τις 700.000 πωλήσεις. Την επόμενη χρονιά (Μάιο & Ιούνιο) εμφανίστηκε με την Χαρούλα Αλεξίου στο θέατρο "Τέντα" (1984) της Λεωφόρου Συγγρού για 40 παραστάσεις. Η επιτυχημένη συνεργασία τους συνεχίστηκε με μία περιοδεία σε όλη την Ελλάδα, την Αμερική και τον Καναδά. Ήταν η τελευταία φορά που το κοινό είδε την Χαρούλα Αλεξίου να κάνει κοινές εμφανίσεις με τον Γιώργο Νταλάρα. Επόμενη στάση ήταν στο θέατρο "Περοκέ", όπου ξαναζωντάνεψε τον ιστορικό αυτό χώρο μαζί με τους αδελφούς Κατσιμίχα το χειμώνα του 1985. Την σκηνοθεσία είχε αναλάβει ο σκηνοθέτης του "Ρεμπέτικου", Κώστας Φέρρης. Έπειτα έκανε εμφανίσεις σε χώρους σινεμά όπως στο σινεμά "Ρεξ" στην Θεσσαλονίκη (1989) με την Αφροδίτη Μάνου και την Ελένη Τσαλιγοπούλου, και στο σινεμά "Αττικόν" στο οποίο εμφανίστηκε τρεις χρονιές. Από τις 9 έως τις 16 Φεβρουαρίου 1990 με την Ελένη Τσαλιγοπούλου και τον Διονύση Θεοδόση, το 1991 με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και το 1993 με τους Άγαμους Θύτες. Τον Μάρτιο του 1990 εμφανίστηκε στο κινηματοθέατρο "Ράδιο Σίτυ" της Θεσσαλονίκης με την Ελευθερία Αρβανιτάκη και τον Διονύση Θεοδόση και τον Φεβρουάριο και Μάρτιο του1991, στον ίδιο χώρο, έκανε εμφανίσεις με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Τα Χριστούγεννα του 1991 παρέμεινε στην Θεσσαλονίκη όπου παρουσίασε το πρόγραμμά του με του Κατσιμιχαίους στο σινεμά "Ολύμπιον" μέχρι τον Ιανουάριο του 1992. Το ίδιο πρόγραμμα το παρουσίασε την ίδια χρονιά και στην Αθήνα στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά το Πάσχα και αμέσως μετά στο θέατρο "Ακροπόλ". Η εποχή των συναυλιών σε θέατρα και σινεμά, που ξεκίνησε 13 χρόνια νωρίτερα τελειώνει με εμφανίσεις στο ιστορικό κινηματοθέατρο "Παλλάς" το 1995 με τους Οπισθοδρομικούς, την Αναστασία Μουτσάτσου και την Αθηνά Μόραλη. Η κίνηση του Νταλάρα να μεταφέρει τις παραστάσεις σε θέατρα και σινεμά, σε κλειστούς δηλαδή χώρους όπου ο θεατής δεν καταναλώνει αλκοόλ αλλά προσέχει πραγματικά τη μουσική ήταν ριζοσπαστική για την εποχή της. Μετέφερε το κοινό σε χώρους όπου τον πρώτο λόγο είχε η μουσική και το τραγούδι και όχι το ποτό και το κοινό ανταποκρίθηκε με τεράστια επιτυχία.
Επιστροφή στη νύχτα
Ο Γιώργος Νταλάρας επιστρέφει στη νύχτα το 1996. Ένας νέος χώρος - η Ιερά Οδός - δημιουργείται ειδικά γι' αυτόν από τον Ηλία Μαρασούλη και διαμορφώνεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Γ.Νταλάρα, δημιουργώντας αίσθηση στη νυχτερινή Αθήνα. Ο χώρος της Ιεράς Οδού κατασκευάστηκε σαν μία μεγάλη μουσική σκηνή (σχεδόν 2.000 θέσεων) και όχι σαν μία νυχτερινή πίστα. Ο ίδιος διευκρίνισε: «H προσδοκία του χώρου δεν είναι να αποκτήσουμε άλλο ένα νυχτερινό κέντρο. Ο χώρος αυτός πρέπει να λειτουργήσει ως χώρος εμφάνισης νέων ανθρώπων από όλα τα είδη του ελληνικού τραγουδιού και όχι μόνον...». Ο Γιώργος Νταλάρας θα παραμείνει για τρεις συνεχόμενες σεζόν στο χώρο αυτό, ως το 1999, και θα συνεργαστεί με τους Πυξ Λαξ, την Ελένη Τσαλιγοπούλου, το Μάριο Φραγκούλη, τον Γκόραν Μπρέγκοβιτς, τον Γιάννη Βαρδή αλλά και νέα συγκροτήματα όπως τους Συνήθεις Υπόπτους, τους Ποδηλάτες και τα Υπόγεια Ρεύματα. Ως καλλιτεχvικός διευθυvτής αυτoύ τoυ vέoυ χώρoυ, προσπάθησε στη συνέχεια να διατηρήσει το χώρο ως μουσική σκηνή που θα φιλοξενούσε σημαντικούς καλλιτέχνες απ' όλο τον κόσμο αλλά και νέους ταλαντούχους μουσικούς διαφόρων ειδών μουσικής. Η εξέλιξη όμως του χώρου τελικά ήταν διαφορετική. Το 2001 επιστρέφει μετά από πολλά χρόνια στην Πλάκα, και για τα επόμενα 3 χρόνια θα παρουσιάσει μουσικά προγράμματα στο Ζυγό, κάνοντας αναδρομή στο παλιό λαϊκό τραγούδι αλλά και σε latin τραγούδια που είχε πει παλιότερα. Τελευταία εμφάνιση του σε νυχτερινό μαγαζί αποτελούν οι παραστάσεις που έδωσε στο Αθηνών Αρένα τη σεζόν 2004-05 με τον Αντώνη Ρέμο. Το σχήμα προκάλεσε αίσθηση και συζητήθηκε ευρέως θετικά και αρνητικά. Ήταν μια κίνηση του Νταλάρα να απευθυνθεί σ' ένα διαφορετικό και πιο νεανικό κοινό αλλά και η διάθεση του να ξανά-ανακαλύψει τις πίστες 30 χρόνια μετά.
De Siris

Γιάννης Ψυχάρης

Γιάννης Ψυχάρης

Ο Γιάννης Ψυχάρης του Νικολάου ήταν Έλληνας φιλόλογος και λογοτέχνης, γεννήθηκε στην Οδησσό της Ρωσίας (σημ. Ουκρανίας) στις 15 Μαΐου του 1854. Γιος του Νικολάου Ψυχάρη εκ Χίου, μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη και ολοκληρώνοντας την εγκύκλια μόρφωση σε ηλικία 15 ετών έφυγε για τη Μασσαλία, (Γαλλία), όπου και έμεινε κοντά στο θείο του ολοκληρώνοντας τη γυμνασιακή του μόρφωση. Σπούδασε φιλοσοφία, φιλολογία και γλωσσολογία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης στο Παρίσι και στη Γερμανία γερμανική φιλολογία, καθώς και μεσαιωνική και νεοελληνική φιλολογία. Επανερχόμενος στο Παρίσι έγινε καθηγητής της έδρας της νεοελληνικής γλώσσας στη Σχολή Ανώτερων Σπουδών. Το 1904 διαδέχθηκε τον καθηγητή του Εμίλ Λεγκράν στη Διεύθυνση της Σχολής Ανατολικών Γλωσσών όπου και δίδασκε μέχρι το θάνατό του. Πέθανε στις 29 Σεπτεμβρίου του 1929 ύστερα από μακροχρόνια ασθένεια.

Το γλωσσικό ζήτημα

Ο Γιάννης Ψυχάρης είχε πλούσιο συγγραφικό έργο. Έγραψε ποιήματα, διηγήματα, μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και δοκίμια πάνω στο γλωσσικό ζήτημα της νεοελληνικής γλώσσας, που ήταν και η σημαντικότατη προσφορά του στην ελληνική γλώσσα. Αγωνίστηκε με επιμονή για την καθιέρωση της τότε περιφρονημένης γλώσσας του λαού, της δημοτικής σε επίσημη γλώσσα του ελληνικού κράτους.
Από τις παραμονές ακόμα της Επανάστασης του 1821, ο Βηλαράς, ο Καταρζτής, ο Χριστόπουλος κ.α. προσπαθούσαν να καθιερώσουν τη δημοτική ως πανεθνική γλώσσα. Λίγα χρόνια αργότερα, το Μάιο του 1823 ο Διονύσιος Σολωμός έγραψε τον Ύμνο εις την Ελευθερίαν στη δημοτική, που το 1865 έμελλε να γίνει ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας. Όμως μόνο με το Γιάννη Ψυχάρη το κίνημα του δημοτικισμού αποκτά την καθοδήγηση και τη δύναμη που χρειαζόταν για να αντιταχθεί στους υποστηρικτές της καθαρεύουσας.

Το 1886 ο Ψυχάρης ταξιδεύει στην Ελλάδα, τόσο την ελεύθερη, όσο και τη σκλαβωμένη από τους Τούρκους και εμπνέεται από τις εμπειρίες που απέκτησε γράφοντας το 1888 το πεζογράφημα "Το ταξίδι μου", ένα έργο που θεωρήθηκε ιδιαίτερα σημαντικό στην εποχή του και έλαβε ιδιαίτερα αρνητικές κριτικές από όσους ήταν ενάντια στη χρήση της δημοτικής γλώσσας. Το έργο αυτό τυπώθηκε στη Γαλλία και είναι το πρώτο ελληνικό πεζογράφημα που γράφτηκε με όλους τους κανόνες της νεοελληνικής γραμματικής. Ο Ψυχάρης είχε μελετήσει τη γλώσσα του λαού, τα τραγούδια, τους μύθους και τις παραδόσεις του και αποτύπωσε με σαφήνεια το σύστημα που λειτουργεί η λαϊκή μας γλώσσα.

Μετά από "Το ταξίδι μου", δημοσίευσε μια σειρά από διηγήματα και μυθιστορήματα και 6 τόμους με αναμνήσεις, κριτικές και επιστημονικές μελέτες, κάτω από τον γενικό τίτλο "Ρόδα και μήλα". Το πρώτο του γλωσσικό έργο που εκδόθηκε το 1886 έχει τον τίτλο "Δοκίμιο της νεοελληνικής ιστορικής γραμματικής" και το ακολούθησαν πλήθος ακόμη μελέτες με αντικείμενο το γλωσσικό ζήτημα.

Εργογραφία

Το ταξίδι μου (πεζογράφημα)
Ζούλια (διήγημα)
Το όνειρο του Γιαννίρη (μυθιστόρημα)
Ζωή κι αγάπη στη μοναξιά (μυθιστόρημα)
Στον ίσκιο του πλατάνου (διήγημα)
Αγνή (μυθιστόρημα)
Ρόδα και μήλα (δοκίμια)
Δοκίμιο της νεοελληνικής ιστορικής γραμματικής (δοκίμιο)
De Siris

Miguel Cervantes

Miguel de Cervantes

Ο Μιγκέλ ντε Θερβάντες Σααβέδρα γεννήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 1547 και πέθανε στις 22 ή 23 Απριλίου 1616, ήταν Ισπανός λογοτέχνης, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Το έργο του ανήκει χρονικά στη «χρυσή εποχή» (περ. 1492-1648) της Ισπανίας, κατά την οποία παρατηρήθηκε μία εξαιρετική άνθιση στις τέχνες, ενώ ο ίδιος αποτελεί έναν από τους μείζονες λογοτέχνες παγκοσμίως. Το διασημότερο μυθιστόρημά του, ο Δον Κιχώτης, συγκαταλέγεται στα κλασικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, μεταφρασμένο σε περισσότερες από εξήντα γλώσσες και έχοντας υποβληθεί σε συστηματική ανάλυση και κριτικό σχολιασμό από το 18ο αιώνα.
Ο Θερβάντες γεννήθηκε στο Αλκαλά ντε Ενάρες, περίπου 30 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Μαδρίτης, τέταρτος από τα συνολικά επτά παιδιά της οικογένειάς του. Τα νεανικά του χρόνια, για τα οποία διαθέτουμε ελάχιστες πληροφορίες, χαρακτηρίστηκαν από τις πολυάριθμες μετακινήσεις της οικογένειας σε διαφορετικές ισπανικές πόλεις. Τα παλαιότερα λογοτεχνικά έργα του χρονολογούνται το 1568, ενώ το πρώτο μυθιστόρημα του, Γαλάτεια, εκδόθηκε το 1585. Από το 1570, και για αρκετά χρόνια, πρόσφερε τις υπηρεσίες του ως επαγγελματίας στρατιώτης, λαμβάνοντας μέρος στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου ως υπαξιωματικός του πολεμικού πλοίου Μαρκέσα (Marquesa), στην πολιορκία της Κέρκυρας (1571), καθώς και στην εκστρατεία της Τύνιδας. Κατά την επιστροφή του στην Ισπανία, εργάστηκε στην Αυλή του Φιλίππου Β' ως φοροεισπράκτορας, ενώ λίγα χρόνια αργότερα εκδόθηκε ο πρώτος τόμος του Δον Κιχώτη (1605), έργο που τον καθιέρωσε στο λογοτεχνικό κόσμο. Το 1607 εγκαταστάθηκε στη Μαδρίτη, όπου ολοκλήρωσε το μεγαλύτερο μέρος του λογοτεχνικού έργου του και έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του.

Βιογραφία

Καταγωγή και νεανικά χρόνια

O Θερβάντες γεννήθηκε πιθανώς στις 29 Σεπτεμβρίου του 1547, ενώ η βάπτισή του, όπως γνωρίζουμε από αρχειακά έγγραφα, πραγματοποιήθηκε στις 9 Οκτωβρίου. Λαμβάνοντας υπόψη την πρακτική της εποχής εκείνης να βαπτίζονται τα νεογνά λίγες μόνο ημέρες μετά τη γέννησή τους, καθίσταται πιθανό και το ενδεχόμενο να γεννήθηκε μία εβδομάδα αργότερα, κατά το μήνα Οκτώβριο. Σύμφωνα με το πιστοποιητικό της βάπτισής του, ως τόπος γέννησης του θεωρείται σήμερα με βεβαιότητα η ισπανική πόλη Αλκαλά ντε Ενάρες, αν και για αρκετά χρόνια πολυάριθμα χωριά ή πόλεις της Ισπανίας διεκδίκησαν τον τίτλο της γενέτειράς του. Καταγόταν από οικογένεια πρώην ευγενών, γιος του χειρούργου και πρακτικού ιατρού Ροδρίγο ντε Θερβάντες και της Λεονόρ ντε Κορτίνας, πιθανώς εβραϊκής καταγωγής που αργότερα μεταστράφηκαν στον καθολικισμό.
Επιφανή μέλη της οικογένειας Θερβάντες υπήρξαν ο προπάππους του, Ροδρίγο Ντίαθ ντε Θερβάντες, ασχολούμενος με το εμπόριο υφασμάτων και ο παππούς του Χουάν ντε Θερβάντες, νομικός και κατώτερος δικαστικός υπάλληλος. Για τα νεανικά του χρόνια, τα οποία χαρακτηρίστηκαν από συχνές μετακινήσεις της οικογένειάς του σε πολυάριθμες ισπανικές πόλεις όπου εξασκούσε το επάγγελμά του ο πατέρας του, διαθέτουμε λίγες πληροφορίες, όπως και για την εκπαίδευσή του. Σύμφωνα με μία διαδεδομένη αντίληψη, εκπαιδεύτηκε για ένα διάστημα στο περιβάλλον Ιησουιτών, πιθανώς στην Κόρδοβα, στη Σεβίλη ή στη Σαλαμάνκα, ενδεχόμενο που ωστόσο παραμένει υπό αμφισβήτηση. Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των Ισπανών λογοτεχνών της εποχής του, ο Θερβάντες δε φοίτησε στο πανεπιστήμιο, αν και από νεαρή ηλικία φανέρωσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία και εξελίχθηκε σε δεινό αναγνώστη λογοτεχνικών έργων. Την περίοδο κατά την οποία η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Μαδρίτη, φοίτησε κοντά στον ουμανιστή Χουάν Λόπεθ ντε Όγιος (Juan López de Hoyos), ο οποίος ξεχώρισε τον Θερβάντες για την κλίση του στα γράμματα. Σε μία ποιητική συλλογή που εξέδωσε ο Όγιος το 1569, με κεντρικό θέμα το θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ του Βαλουά, τον χαρακτήρισε ως «αγαπημένο μαθητή» του. Στην ίδια συλλογή συναντώνται τα τέσσερα πρώτα δημοσιευμένα ποίηματά τού Θερβάντες, συνολικά τέσσερις συνθέσεις, μεταξύ των οποίων μία ελεγεία και ένας επιτάφιος στη μορφή σονέτου.

Σταδιοδρομία ως στρατιώτης

To 1569, ο Θερβάντες εγκαταστάθηκε στην Ιταλία, για λόγους που μέχρι σήμερα παραμένουν ασαφείς. Σύμφωνα με ένα διαδεδομένο ισχυρισμό, η φυγή του συνδεόταν με ένα επισήμως καταγεγραμμένο περιστατικό, κατά το οποίο τραυματίστηκε ένας πολίτης ονόματι Αντόνιο ντι Σιγκούρα. Όπως βεβαιώνεται από επίσημο έγγραφο της 15ης Σεπτεμβρίου του 1569, για την πράξη αυτή καταδικάστηκε ένας Ισπανός με το όνομα Μιγκέλ ντε Θερβάντες, ωστόσο δε θεωρείται βέβαιο πως επρόκειτο πράγματι για το γιο του Ροδρίγκο ντε Θερβάντες από το Αλκαλά ντε Εναρές. Η μετάβαση του στην Ιταλία ερμηνεύεται από ορισμένους βιογράφους του ως προσπάθεια φυγής του καταζητούμενου Θερβάντες, ωστόσο πιθανώς αποτέλεσε απλώς κοινή πρακτική με αυτή που ακολουθούσαν αρκετοί συμπατριώτες του, προκειμένου να προωθήσουν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία

Για ένα σύντομο χρονικό διάστημα προσέφερε τις υπηρεσίες του ως αυλάρχης στον οίκο του Τζούλιο Ακουαβίβα, μετέπειτα καρδινάλιου, στη Ρώμη, όπου είχε τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με την πλούσια πολιτιστική παράδοση της πόλης, την αναγεννησιακή τέχνη, αλλά και με την ιταλική λογοτεχνία. Εκτιμάται ότι η θέση του θα μπορούσε να τού εξασφαλίσει την ανέλιξή του στην παπική Αυλή, ωστόσο την εγκατέλειψε έπειτα από περίπου δεκαπέντε μήνες και το 1570 ξεκίνησε να υπηρετεί στο πεζικό σώμα του ισπανικού στρατού στη Νάπολι, έδαφος που τότε βρισκόταν υπό ισπανική κατοχή. Το Σεπτέμβριο του 1571 υπηρέτησε ως υπαξιωματικός με το πολεμικό πλοίο Μαρκέσα που αποτελούσε τμήμα του μεγάλου στόλου υπό τις διαταγές του Δον Χουάν της Αυστρίας και πολέμησε νικηφόρα στη ναυμαχία της Ναυπάκτου (ή Λεπάντο) στις 7 Οκτωβρίου, εναντίον του οθωμανικού στόλου, αμφισβητώντας για πρώτη φορά την κυριαρχία του στη Μεσόγειο. Σύμφωνα με ανεξάρτητες μαρτυρίες που διασώζονται, η στάση του Θερβάντες υπήρξε γενναία, αρνούμενος να περιοριστεί στα «μετόπισθεν» παρά το γεγονός πως ήταν προσβεβλημένος από πυρετό. Κατά τη διάρκεια της μάχης τραυματίστηκε δύο φορές στο στέρνο, ενώ ένας τρίτος τραυματισμός προκάλεσε μόνιμη βλάβη, αχρηστεύοντας το αριστερό του χέρι. Ο ίδιος περιέγραφε με υπερηφάνεια τη συμμετοχή του στη μάχη, την οποία χαρακτήρισε ως την πλέον μεγαλοπρεπή των τελευταίων αιώνων και όσων θα ζούσαν οι επόμενες γενιές. H σοβαρότητα των τραυμάτων του αντανακλάται στο γεγονός πως μετά το τέλος της μάχης παρέμεινε στο νοσοκομείο για περίπου έξι μήνες, μέχρι να επουλωθούν οι πληγές του.

Το 1572 επανήλθε στην υπηρεσία του ισπανικού στρατού στη Νάπολη και τα επόμενα τρία χρόνια συμμετείχε στις εκστρατείες της Κέρκυρας, του Ναυαρίνου και της Τύνιδας. Το Σεπτέμβριο του 1575, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της επιστροφής του στην Ισπανία, η γαλέρα με την οποία έπλεε δέχθηκε επίθεση από πειρατές και ο Θερβάντες συνελήφθη μαζί με τον αδελφό του Ροδρίγο και μεταφέρθηκε αιχμάλωτος στο Αλγέρι, όπου παρέμεινε για πέντε χρόνια ως δούλος. Η αλληλογραφία που έφερε πάνω του πιθανότατα μεγέθυνε την αξία του στα μάτια των κυρίων του, γεγονός που ίσως συνέβαλε στην αύξηση του τιμήματος που έπρεπε να καταβληθεί για την απελευθέρωσή του και στην παράταση της παραμονής του στο Αλγέρι. Στη διάρκεια των πέντε ετών της αιχμαλωσίας του, επιχείρησε ανεπιτυχώς να δραπετεύσει τέσσερις φορές. Ανέκτησε τελικά την ελευθερία του, το Σεπτέμβριο του 1580, χάρη στη συνδρομή Τριαδιστών καλόγερων και της οικογένειάς του που κατάφεραν να συγκεντρώσουν το οικονομικό ποσό που απαιτούνταν. Αυτή η περιπετειώδης περίοδος της ζωής του αποτυπώθηκε μεταγενέστερα στο λογοτεχνικό έργο του, ειδικότερα στα θεατρικά έργα Τα κάτεργα του Αλγερίου (Los baños de Argel) και H ζωή στο Αλγέρι (El trato de Argel).

Ισπανία

Επιστρέφοντας στην Ισπανία, ο Θερβάντες έζησε μία ζωή αρκετά διαφορετική από αυτή της προηγούμενης δεκαετίας, αντιμετωπίζοντας συχνά οικονομικά προβλήματα, πριν καθιερωθεί στο χώρο της λογοτεχνίας. Στα τέλη του 1584 παντρεύτηκε την, κατά είκοσι περίπου χρόνια νεότερή του, Καταλίνα ντε Σαλαθάρ ι Παλάθιος, ενώ νωρίτερα είχε ήδη αποκτήσει μία κόρη, την Ισαμπέλ ντε Σααβέδρα, καρπό της σχέσης του με την Άνα ντε Βιγιαφράνκα (ή Άνα Φράνκα ντε Ρόχας). Τον επόμενο χρόνο, εκδόθηκε το πρώτο λογοτεχνικό έργο του, με τίτλο Γαλάτεια (La Galatea), ένα ποιμενικό μυθιστόρημα που αφιέρωσε στον Ασκάνιο Κολόνα, πιστό φίλο τού Τζούλιο Ακουαβίβα, προσδοκώντας πιθανότατα στην αιγίδα του, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Με την έκδοση του πρώτου βιβλίου του, ο Θερβάντες κατάφερε να αποκτήσει περιορισμένη φήμη, υποστηριζόμενος εν μέρει και από ένα στενό κύκλο λογοτεχνών, χωρίς ωστόσο να γνωρίσει την καταξίωση που θα ερχόταν αρκετά χρόνια αργότερα. Οι μοναδικές επανεκδόσεις της Γαλάτειας που τυπώθηκαν ενόσω ήταν εν ζωή, ήταν αυτές του 1590 και 1611, στη Λισαβώνα και το Παρίσι αντίστοιχα. Το 1585, υπέγραψε συμβόλαιο συνεργασίας με το θεατρικό επιχειρηματία Γκασπάρ ντε Πόρας για τη συγγραφή δύο δραματικών έργων, ένα εκ των οποίων ονομάστηκε Η σύγχυση (La Confusa) και αποτελούσε κατά τον Θερβάντες το κορυφαίο έργο που έγραψε για το θέατρο. Όπως ο ίδιος ισχυριζόταν, κατά την περίοδο αυτή ολοκλήρωσε περισσότερα από είκοσι θεατρικά έργα, από τα οποία όμως διασώθηκαν μόλις δύο τραγωδίες, Η πολιορκία της Νουμαντίας (El cerco de Numancia) και Η ζωή στο Αλγέρι (Los tratos de Argel), που χρονολογούνται στη δεκαετία του 1580. Ως δραματικός συγγραφέας, ο Θερβάντες δε διακρίθηκε, ούτε κατάφερε να αποκομίσει οικονομικά οφέλη, την ίδια περίοδο που δέσποζε η ισχυρή παρουσία του Λόπε ντε Βέγκα, με καθοριστική συμβολή στο ισπανικό θέατρο και θεμελιωτής της comedia nueva.

Η αδυναμία του Θερβάντες να καταξιωθεί ως λογοτέχνης τον οδήγησε στην αναζήτηση διαφορετικής κατεύθυνσης και το 1587 διορίστηκε ως υπεύθυνος επισιτισμού και εφοδιασμού της ισπανικής αρμάδας, ενώ τον επόμενο χρόνο εγκαταστάθηκε στη Σεβίλλη, που αποτελούσε σημαντικό οικονομικό κέντρο της Ισπανίας και μία από τις μεγαλύτερες Ευρωπαϊκές πόλεις της εποχής. Η οικονομική διαχείριση που επωμίστηκε επισκιάστηκε από καταχρήσεις, πιθανώς υπό το βάρος των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε, για τις οποίες φυλακίστηκε το 1592 για δύο ημέρες στο Κάστρο ντελ Ρίο. Από το 1594 μέχρι το 1596, εργάστηκε ως φοροεισπράκτορας με έδρα την Ανδαλουσία, αντιμετωπίζοντας εκ νέου την κατηγορία της κατάχρησης, που τον οδήγησε σε νέα φυλάκιση, μέχρι τον Απρίλιο του 1598, αυτή τη φορά στη Σεβίλλη. Στον πρόλογο που συνόδευσε τον πρώτο τόμο τού Δον Κιχώτη, ο Θερβάντες αφήνει να εννοηθεί πως πιθανώς συνέλαβε την ιδέα του έργου κατά την περίοδο της φυλάκισής του.

Τον Ιανουάριο του 1605 εκδόθηκε το σημαντικότερο ίσως έργο του Θερβάντες, 0 ευφάνταστος ευπατρίδης Δον Κιχώτης της Μάντσα, γνωστό περισσότερο ως Δον Κιχώτης. Το μυθιστόρημα είχε αξιοσημείωτη επιτυχία και μέχρι το καλοκαίρι του ίδιου έτους είχαν τυπωθεί δύο εκδόσεις του στη Μαδρίτη και τη Λισαβόνα, καθώς και μία έκδοση στη Βαλένθια. O Θερβάντες είχε ήδη παραχωρήσει τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του μυθιστορήματος στον Ισπανό εκδότη Φρανθίσκο ντε Ρόβλες, για άγνωστο χρηματικό ποσό, με αποτέλεσμα να μην επωφεληθεί οικονομικά από τη μεταγενέστερη επιτυχία και τις πολλαπλές εκδόσεις του. Σημαντική οικονομική ενίσχυση τού πρόσφεραν ο προστάτης του, Κόντε ντε Λεμός, και ο αρχιεπίσκοπος Τολέδου Μπερνάρδο ντε Σαντοβάλ ι Ρόχας. Ο Θερβάντες αφιέρωσε στον πρώτο ορισμένα από τα έργα του, μεταξύ αυτών και το δεύτερο μέρος του Δον Κιχώτη. Παρά το γεγονός πως άρχισε να αναγνωρίζεται στο λογοτεχνικό κόσμο σε αρκετά προχωρημένη ηλικία, η τελευταία περίοδος της ζωής του υπήρξε η πιο δημιουργική.

Το 1613 εκδόθηκαν οι Υποδειγματικές νουβέλες (Novelas ejemplares), μία σειρά διηγημάτων που συνιστούσαν την απαρχή της σύντομης αφήγησης στην καστιλλιάνικη λογοτεχνία. Στον πρόλογο της έκδοσης, ο Θερβάντες αποκάλυψε πως πρόθεσή του ήταν η συγγραφή διηγημάτων που να μην αποτελούν μεταφράσεις ή μεταφορές έργων ξένων δημιουργών, αναγνωρίζοντας πως ήταν ο πρώτος που έγραψε νουβέλες στη γλώσσα της Καστίλλης, τις οποίες ονόμασε «υποδειγματικές» για το διδακτικό χαρακτήρα τους. Ο χρόνος της συγγραφής τους δεν είναι γνωστός με βεβαιότητα. Τον επόμενο χρόνο εκδόθηκε το Ταξίδι στον Παρνασσό, ένα μακροσκελές αλληγορικό ποίημα, στον πρόλογο του οποίου ξεχωρίζει η ομολογία του Θερβάντες σχετικά με τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε στο είδος της ποίησης. Το 1615 εκδόθηκαν οκτώ θεατρικά έργα του, γνωστά ως οι Οκτώ κωμωδίες (Ocho comedias, y ocho entremeses nuevos), συνοδευόμενα από ισάριθμα κωμικά ιντερμέτζα, σύντομα μέρη που απαγγέλλονταν συνήθως στα διαλείμματα των θεατρικών πράξεων. Η έκδοσή τους συνδέεται πιθανώς με το γεγονός πως δεν υπήρξε ενδιαφέρον ώστε να παρουσιαστούν σε θεατρικές σκηνές. Από το 1614 θα πρέπει να ξεκίνησε και η συγγραφή του δεύτερου μέρους του Δον Κιχώτη. 
Το Σεπτέμβριο του ίδιου έτους εκδόθηκε μία πλαστή έκδοσή του, από τον Αλόνσο Φερνάντεθ ντε Αβεγιανέδα (Alonso Fernández de Avellaneda), γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση του Θερβάντες, η οποία μάλιστα εκδηλώθηκε στον πρόλογο της πραγματικής έκδοσης του έργου (1615). Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, ακολούθησαν ανατυπώσεις του στις Βρυξέλλες, στη Βαλένθια και στη Λισαβόνα, ενώ οι πρώτες μεταφράσεις του ολοκληρώθηκαν το 1618 και το 1620, στη Γαλλική και Αγγλική γλώσσα αντίστοιχα.

Ο Θερβάντες πέθανε στις 22 ή 23 Απριλίου του 1616. Η 23η Απριλίου ήταν η ημερομηνία της ταφής του, όπως βεβαιώνεται από το πιστοποιητικό έγγραφο της εποχής. Τον επόμενο χρόνο εκδόθηκαν Τα πάθη του Περσίλεως και της Σιγισμούνδης (Los trabajos de Persiles y Sigismunda, historia setentrional), ένα από τα τελευταία ρομαντικά αφηγήματά του, με σημαντική απήχηση όπως μαρτυρούν οι οκτώ ισπανικές εκδόσεις που τυπώθηκαν σε διάστημα δύο ετών και οι μεταφράσεις του στην Αγγλική και Γαλλική γλώσσα που ολοκληρώθηκαν μέχρι το 1619.

Εργογραφία

Γαλάτεια (La Galatea, 1585)
Ο ευφάνταστος ευπατρίδης Δον Κιχώτης της Μάντσα (El ingenioso hidalgo Don Qvixote de la Mancha, 1605 και 1615)
Υποδειγματικές νουβέλες (Novelas exemplares, 1613)
Ταξίδι στον Παρνασσό (Viage del Parnaso, 1614)
Οκτώ κωμωδίες (Ocho comedias, y ocho entremeses nuevos, 1615)
Τα πάθη του Περσίλεως και της Σιγισμούνδης (Los trabaios de Persiles y Sigismunda, historia setentrional, 1617)

De Siris