Τορπιλισμός της Έλλης.
Ανατέλλει η 15η Αυγούστου του 1940. Πλήθη προσκυνητές κατακλύζουν τη λευκή Τήνο, στο βαθυγάλανο ελληνικό Αιγαίο...
Στον όρμο του νησιού, για να απονείμει τις καθιερωμένες τιμές, έχει φτάσει από τα ξημερώματα η "ΈΛΛΗ", το παλαιό, ιστορικό εύδρομο του ελληνικού στόλου. Σημαιοστολισμένη, κάνει να κυματίζουν τα χρώματα του έθνους πλάι στον θρησκευτικό πανηγυρισμό. Δεν έχει όμως προχωρήσει το πρωί, είναι ακόμα οκτώμιση η ώρα, όταν κρότος τρομαχτικός συγκλονίζει το πλοίο και το νησί. Μαύροι καπνοί σηκώνονται αμέσως, τριγυρίζουν την "ΈΛΛΗ", που χτυπημένη κατάσαρκα στα ύφαλά της, από εχθρό κρυμμένο, γέρνει. Ποιος έκαμε το έγκλημα; Ποιος πέταξε από μακριά το στιλέτο; Καμιά ελληνική ψυχή δεν αμφιβάλλει: Η "γενναία" πράξη έχει αποτυπωμένη την ταυτότητά της... Η έρευνα άλλωστε που θα γίνει στο βυθό του όρμου αμέσως την επόμενη ημέρα, θα φέρει στο φως το τσακισμένο επισκεπτήριο του δολοφόνου: Κομμάτια από τις τορπίλλες, με πάνω αριθμό μητρώου και στοιχεία ιταλικά. Κι όμως: αν και αμφιβολία δεν χωράει, η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να μην φανερώσει την αλήθεια, για ν' αποφύγει κάθε προστριβή. Σε ανακοινωθέν της δηλώνει πως δεν κατόρθωσε να εξακριβώσει την εθνικότητα του υποβρυχίου που χτύπησε την "ΈΛΛΗ".
(Άγγελος Τερζάκης, Ελληνική Εποποιία 1940-1941)
“Έλλη” μια "κρυφή" ιστορία για τους Ιταλούς
Χρειάστηκε να περάσουν 32 ολόκληρα χρόνια για να πληροφορηθεί η Ιταλία ότι δικό της ήταν το υποβρύχιο που βύθισε την “Έλλη” το πρωινό της 15ης Αυγούστου 1940. Για 32 ολόκληρα χρόνια το θέμα ήταν «ταμπού», όπως είναι άλλωστε και η επίθεση εναντίον της Ελλάδος που περνιέται… ξώφαλτσα για προφανείς λόγους από την ιστοριογραφία της χώρας.
Τα επίσημα ιταλικά έγγραφα μάλλον συσκοτίζουν το θέμα αν και οι περισσότεροι δείχνουν το διοικητή Δωδεκανήσων Τσέζαρ Μαρία ντε Βέκι ως εμπνευστή του τορπιλισμού. Ο ντε Βέκκι όμως δεν ήταν ένα τυχαίο πρόσωπο. Μέλος της τετρανδρίας του φασιστικού κόμματος ασκούσε μεγάλη επιρροή στον Μουσολίνι. Κι όπως παραδέχονται συνεργάτες τους ο Ιταλός δικτάτορας μόνο τα μέλη της τετρανδρίας φοβόταν.
Διαβάζοντας κανείς τα επίσημα Ιταλικά έγγραφα, αλλά και τις αναμνήσεις των πρωταγωνιστών μένει με ανοιχτό το στόμα. Ο γαμπρός του Μουσολίνι, ο Γκαελάτσο Τσιάνο (Τσάνο είναι το σωστό, αλλά έχει καθιερωθεί Τσιάνο), υπουργός Εξωτερικών γράφει στο ημερολόγιό του (16 Αυγούστου):
«Υποβρύχιο αγνώστου εθνικότητας βύθισε ένα ελληνικό πολεμικό πλοίο. Το επεισόδιο τείνει να λάβει διαστάσεις. Κατά τη γνώμη μου οφείλεται στην επιθετική ιδιοσυγκρασία του Ντε Βέκι. Θα συσκεφθώ με το Ντούτσε, που επιθυμεί να ρυθμίσει ειρηνικά το επεισόδιο που κάλλιστα θα μπορούσε να λείψει. Πρέπει να στείλουμε μια διακοίνωση στην Ελλάδα ώστε να διολισθήσει το πρόβλημα στο διπλωματικό πεδίο.»
Το απόγευμα της επόμενης μέρας ο εκπρόσωπος τύπου του Ιταλικού υπουργείου Εξωτερικών ενημερώνει τους Ιταλούς και ξένους δημοσιογράφους και δίνει μια άλλη διάσταση για το γεγονός:
«Η Ιταλία πιστή στη γνωστή ιταλική παράδοση της εντιμότητας, άφησε να παρέλθουν τρεις ημέρες, πριν ανακοινώσει, με την οφειλόμενη έρευνα, ότι στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού δεν αναφέρθηκε βύθιση πλοίου, ούτε και παρουσία ιταλικού υποβρυχίου κοντά στην περιοχή.»
Όσο για τις Ιταλικές εφημερίδες κάποιες απογευματινές αναφέρουν το γεγονός στις 16 Αυγούστου, ενώ στις 17 η «Πόπολο ντ’ Ιτάλια» το όργανο του φασιστικού κόμματος βλέπει τους Άγγλους πίσω από τον τορπιλισμό της Έλλης:
«Αναγγέλλεται ότι βυθίστηκε ένα ελληνικό αντιτορπιλικό. Οι αγγλικές εφημερίδες όμως ανέγραψαν την είδηση πριν ακόμα αυτή κυκλοφορήσει στην Ελλάδα. Το επίσημο ελληνικό πρακτορείο δηλώνει ότι το υποβρύχιο ήταν αγνώστου εθνικότητας, το Λονδίνο όμως άρχισε να κατηγορεί για το επεισόδιο την Ιταλία σε μια σκοτεινή βρετανική μηχανορραφία.»
Βέβαια υπήρχαν και οι γραφικότητες.. Ένας από τους διακεκριμένους φασίστες σχολιαστές έγραψε στη «Ρετζίμε Φασίστα» ότι το «Έλλη» το βύθισαν οι Άγγλοι επειδή η Ελλάδα δεν είχε εξοφλήσει την αγορά του. Δεν είχε προσέξει όμως την πληροφορία που έγραψαν και Ιταλικές εφημερίδες ότι το πλοίο είχε ναυπηγηθεί και αγοραστεί στις ΗΠΑ!
Κι όμως πριν από δέκα μέρες οι εφημερίδες της Ιταλίας είχαν γεμίσει από διθυραμβικά άρθρα για την Ελλάδα. Αιτία η τέταρτη επέτειος της 4ης Αυγούστου. Όλες οι εφημερίδες παραδέχονταν ότι το καθεστώς στην Ελλάδα είναι μικρογραφία του Ιταλικού.
Το «Στέφανι» το ιταλικό πρακτορείο έδωσε το στίγμα:
«Η Ελλάδα χαιρέτησε με μεγάλο ενθουσιασμό την 4η επέτειο του ολοκληρωτικού της καθεστώτος. Σε όλες τις εκκλησίες έγιναν δοξολογίες και ο πρόεδρος Μεταξάς επιθεώρησε 100 χιλιάδες μέλη της Εθνικής Νεολαίας μεταξύ Κοκκινιάς και Κηφισιάς. Στις 12 το μεσημέρι επιτροπές από την Αθήνα και τον Πειραιά υπέβαλαν στο Μεταξά συγχαρητήρια, εκφράζοντας του την ευγνωμοσύνη του ελληνικού λαού για το επιτελεσθέν έργο και για το νέο ρυθμό ζωής…Το απόγευμα πραγματοποιήθηκε μια μεγάλη τελετή στο Στάδιο και το βράδυ έγινε παρέλαση, στην οποία πήραν μέρος 200 χιλιάδες άτομα».
Στη σπουδή του Ντε Βέκι αποδίδει τον τορπιλισμό της «Έλλης» και ο Ιταλός πρεσβευτής στη Αθήνα ο Εμμανουέλε Γκράτσι ο οποίος στην εφημερίδα «Τζιορνάλε ντι Ματίνο» πέντε χρόνια μετά τον τορπιλισμό της Έλλης (19 Αυγούστου 1945) έγραψε:
«Το υποβρύχιο ήταν Ιταλικό και απέπλευσε από την βάση της Λέρου με διαταγή του Γενικού Διοικητή Δωδεκανήσου Ντε Βέκι, μέλους της φασιστικής τετρανδρίας, να τορπιλίσει τον ελληνικό πολεμικό στο λιμάνι της Τήνου…Σε τηλεγράφημά μου της 13ης Αυγούστου προς το υπουργείο των Εξωτερικών στη Ρώμη ανέφερα τις απόψεις του Μεταξά, ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να ταχθεί εναντίον της Αγγλίας εφ’ όσον κυριαρχεί στην Ανατολική Μεσόγειο. Ενημέρωσα το Παλάτσο Βενέτσια το ίδιο βράδυ ή το πρωί της επόμενης και προκλήθηκε έκρηξη παραφοράς από τον Μουσολίνι. Δόθηκε διαταγή στο Ντε Βέκι να αποδείξει το ποιος έχει πραγματικά τη κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο»
Από: www.epikairo.gr και http://pasatempo.wordpress.com
De Siris